mango

mangue

egzotyczny aromat owocowy, niezbyt trwały, obecny w niektórych białych, bogatych i rozwiniętych winach wytrawnych oraz likierowych; przykładem mogą być słodkie wina z Jurançon ze złożoną paletą aromatów liczi, połączonej z miodem i przyprawami (z odmiany petit manseng), słodkie wina z Doliny Loary (vouvray, côteaux du Layon, białe saumur, których bazą jest chenin blanc), słodkie wina z Palatynatu, Badenii czy wina z austriackiej Styrii; owoce egzotyczne; moelleux

manzanilla

lub manzanilla fina; apelacjastyl (typ) sherry, delikatne fino z Sanlúcar de Barrameda u ujścia rzeki Guadalquivir; ma charakterystyczny słony posmak wywodzący się z pobliskiego morza; jest pełne, głębokie, a z uwagi na chłodniejszy i wilgotniejszy klimat w Sanlúcar wytrawniejsze i jaśniejsze niż fino z Jerez (w morskim klimacie Sanlúcar de Barrameda warstwa flor tworzy się grubsza niż w Jerez); m. jest trunkiem mocnym, o intensywnym bukiecie jabłek i rumianku, z niuansami orzechów, wosku, kozieradki, kminku oraz jodu; niestety aby delektować się orzeźwiającym, mniej alkoholowym niż fino manzanilla, trzeba m. pić świeżą, najlepiej w ciągu kilku miesięcy od zabutelkowania; po odkorkowaniu należy ją jak najszybciej skonsumować, pić schłodzoną, samą lub z owocami morza; m. bywa również określana jako „el vino de la alegria” – wino radości; najbardziej znaną m. jest La Guita od Hijos de Rainer Perez Marin i La Gitana (Vinicola Hidalgo); gdy wino dojrzeje, zginą drożdże, m. może rozwinąć się w manzanilla pasada (w Sanlúcar jest odpowiednikiem fino amontillado) lub w manzanilla olorosa; kontrowersyjne jest pochodzenie nazwy: jedni uważają, że pochodzi od małej miejscowości Manzanilla koło Sewilli, inni, że od słowa „manzana” (jabłko) lub aromatu rumianku („manzanilla”); moszcz z Sanlúcar dojrzewany w Jerez rozwija się jako zwykłe fino; almacenista; amontillado; amoroso; cream sherry; palo cortado; pale cream; vino de color; raya; fino amontilado; pata de galina

marakuja

passion fruit | fruit de la passion

egzotyczny aromat fermentacyjny pojawiający się m.in. w białych, słodkich winach z Doliny Loary, sauvignon blanc z Nowego Świata, rieslingu; egzotyczne owoce

marc

marc | grape-pomace | pomace

(fr.) wytłoki z winogron lub uzyskany z nich destylat (właściwie eau de vie de marc), francuski odpowiednik bardziej popularnej obecnie włoskiej lub kalifornijskiej grappy; jest dosyć ostry i twardy w młodości; stary m. może być całkiem interesujący, szczególnie burgundzki lub alzacki na bazie wytłoków z gewürztraminera; jest bardziej rustykalny niż jego kuzyni: koniak, armaniak czy nawet destylowany z cydru calvados; w znakomitych restauracjach Londynu czy Nowego Jorku podaje się go na koniec kolacji czy obiadu, do kawy i papierosa

marie-jeanne

Marie-Jeanne

lub dame-jeanne, duży format butelki wielkości 3 standardowych (2,5 l); jest to butelka dość rzadka, głównie spotykana w Bordeaux; nawet tam bardziej popularne jest podwójne magnum (3-litrowe o pojemności 4 standardowych butelek)

marka wina (brand), markowe

marque | brand name | trademark | vin de marque

wina na ogół przeznaczone do rozpowszechniania w wielkich sieciach handlowych, o utrzymywanych stałych, typowych dla tej marki cechach, z określoną, rozpoznawalną etykietą; wina tego typu na ogół stanowią assemblage wyselekcjonowanych win stołowych ulepszonych małą częścią różnych, wyższej klasy win odmianowych lub ich bardzo wystudiowanych kupaży; w efekcie procesu produkcyjnego musi powstać wino odpowiadające smakowi szerokiego kręgu odbiorców i kojarzyć markę z określoną apelacją; markowe wina rozpowszechniane są zwykle przez négociant lub duże spółdzielnie winiarskie; marka i apelacja wina są często komplementarne, czego najlepszym przykładem są szampany; nazwy châteaux są również traktowane jak marki; do znanych marek należy m.in. Mouton Cadet, liebfraumilch, Piat d’Or, Mateus Rosé; pojęcia typowe nie należy w tym przypadku kojarzyć z typowością określaną przez archetyp wina; pojęcie „markowe” bywa także odnoszone do win z renomowanej winnicy

marsala

wino klasy DOC, najsławniejsze włoskie wino wzmacniane z zachodniej Sycylii, ok. 30 km od stolicy prowincji Trapani; wino powstało w końcu XVIII w. na zapotrzebowanie przede wszystkim marynarki brytyjskiej jako substytut standardowego rumu; były czasy, kiedy m. była równą sherryporto, w latach 50. XX w. spadła raczej do roli wina kuchennego; od połowy lat 80. XX w. regulacje prawne zdyscyplinowały produkcję wina i powoli przywraca się jej dawny prestiż; podobnie jak w sherry i maderze smak tego wina wiąże się z utlenianiem w procesie dojrzewania; m. może być winem wytrawnym (secco), półsłodkim (semisecco) i słodkim (dolce); początkowo m. winifikuje się jako wino wytrawne, wówczas osiąga minimum 12% alkoholu; w zależności od tego, jaki styl wina zamierza się osiągnąć, do wytrawnej m. dodaje się skoncentrowanego moszczu (cotto lub mosto cotto, otrzymywanego przez jego gotowanie) lub miesza się z alkoholem (sifone lub z francuską mistellą); na rynku występują m. różnej jakości i różnego stylu: fine, superiore, superiore riserva, verginevergine stravecchio (znakomite schłodzone, do parmezanu) lub vergine riserva; m. fine jest najbardziej popularna, zawiera 17% alkoholu, zwykle dojrzewa rok; m. superiore powinna zawierać przynajmniej 18% alkoholu i dojrzewać 2 lata w dębie, a superiore riserva – minimum 4 lata; superiore bywają także nazywane Garibaldi dolce (GD), London particular (LP) lub superior old marsala (SOM); najwyższej klasy m. to vergine, której nie można uzupełniać cotto czy sifone, ale musi ona dojrzewać w drewnie minimum 5 lat; vergine straveccio lub riserva muszą dojrzewać w drewnie minimum 10 lat, są wytrawne, dość szorskie, proste, o posmaku karmelu lub toffee z akcentami palonego drewna; wytrawne m. są znakomite jako aperitif, pozostałe traktować należy jako wina deserowe; od 1984 r. dodatkowo można umieszczać na etykietach m. takie określenia, jak ambra (bursztynowe), oro (złote) i rubino (rubinowe); ambra i oro oznaczają wina produkowane z białych odmian winorośli catarratto, inzolia, grillo i damaschino; ponadto w wersjach ambra nie można dodawać cotto; ambra z wiekiem ciemnieje, rubino oznacza zaś m. produkowane z czerwonych winogron perricone, calabrese, nerello mascalese, nero d’Avola (rubino mogą zawierać w swym składzie do 30% win białych); m. określane jako marsala speciali lub cremevo, marsala all’uovo (cremevo zabaione vino aromatizzato) to wino składające się w 80% z m., uzupełnione o żółtka lub kawę; niektóre firmy produkują przyjemne wina likierowe o smaku migdałowym (podobnym do amaretto); vin de liqueur; semi-generic