magnum

butelka o pojemności dwóch butelek 75 cl = 150 cl; powszechnie uważana za najlepszą butelkę do starzenia wina, szczególnie czerwonych bordeaux; wina w dużych butelkach dojrzewają dłużej niż te w małych butelkach; butelki szampańskie

makroklimat

macroclimate | macroclimat

określenie używane dla opisania klimatu na większym obszarze, np. w regionie winiarskim; właśnie makroklimat decyduje o stosowaniu określonych odmian winorośli na danym obszarze

malaga

słodkie, wzmacniane, hiszpańskie wino klasy DO, które współcześnie utraciło swą atrakcyjność i znaczenie, a jeszcze w XIX w. było faworytem na dworze angielskim i carskim; dzisiaj jest niewielu amatorów tego gęstego, ciężkiego wina; najlepszy producent m. w regionie, Scholtz Hermanos, zakończył działalność w 1996 r.; w ciągu kilkunastu ostatnich lat produkcja m. spadła o połowę; ok. 400 lat temu słodka, wzmacniana alkoholem m., porto, sherry, wina kanaryjskie, palm (wino z Majorki) znane jako sack należały do najbardziej cenionych win w ówczesnym świecie; m. pijał szekspirowski Falstaff w sztuce „Henryk IV”; nazwa wina pochodzi od miejscowości malaga w Andaluzji, na południu od Montilla-Moriles, graniczącej z historycznymi prowincjami Kadyksu, Sevilli, Kordoby i Granady; w regionie tym Grecy uprawiali wino już około VI w. p.n.e.; Maurowie wytwarzali tu słodkie wino, nazywając je jednak przezornie syropem, aby nie narazić się Allahowi; do czasu inwazji filoksery Malaga była największym ośrodkiem winiarskim w Hiszpanii, uprawiano tu winorośl na obszarze ok. 113 000 ha, podczas gdy obecnie zaledwie na 900 ha; przemysł winiarski skutecznie został dziś zastąpiony przez przemysł turystyczny, Malaga zaś stała się raczej atrakcją turystyczną; główną uprawianą tu odmianą jest pedro ximenez (szczep lokalnie zwany pedro ximén), która zapewnia niezwykle wysokie stężenie cukru w winie; w chłodniejszej, północnej części regionu uprawia się moscatel de Alejandria (muszkat aleksandryjski); tradycyjnie m. produkuje się z winogron podsuszanych przez 1–3 tygodnie na słońcu, na matach z trawy, w celu koncentracji cukru; obecnie tę słodycz osiąga się także innymi metodami, również na sposób francuski, jak w przypadku VDN, np. w Langwedocji-Roussillon; nadążając za współczesnością, winiarze z Malagi eksperymentują nad winami typu fino, wykorzystując także metodę zimnej fermentacji w celu osiągnięcia lżejszych trunków; klasyczna m. jest kupażem tzw. wina podstawowego, arrope, vino de color, vino maestrovino tierno; po stosunkowo krótkim leżakowaniu tworzy się wiele różnych malag; oficjalnie rozróżnia się aż 16 typów, od słodkich po wytrawne, o zawartości alkoholu 15–23% (przeważnie ok. 18%); większość tych win ma głęboki, brązowy kolor, jest bardzo słodka; najczęstsze style m. to: m. dulce lagrima („łzy”), intensywnie słodka, wytwarzana z niewyciskanego moszczu (bez prasy), m. dulce moscatel, słodka, aromatyczna, produkowana wyłącznie z muszkatu aleksandryjskiego m. dulce pedro ximenez, słodkie wino produkowane z gron pedro ximenez; inne słodkie m. nie mają po prostu oznaczonych odmian gron, z których je wytworzono; solera (wina tworzone metodą solera, np. sherry), m. seco (wytrawna), przypomina w stylu dry oloroso, m. abocado albo m. semiseco; ponadto na etykietach pojawiają się inne określenia, głównie dotyczące intensywności koloru m.: blanco (białe), dorado lub golden (złote, bez dodatku syropu gronowego), rojo dorado lub rotgold (czerwonozłote, tawny, z dodatkiem syropu gronowego w ilości nie więcej niż 5%), oscuro lub brown (ciemne, starzone wino z dodatkiem syropu gronowego w ilości 5–10%) albo negro lub dunkel (czarne), crema (krem), pajarete (półsłodkie), pálido; większość m. jest efektem kupażowania (kupaż) lub wynikiem znanej z produkcji sherry metody solera; ze względu na przeznaczenie i czas dojrzewania określa się je jako m. (6–24 miesięcy), m. noble (2–3 lata), malaga añejo (3–5 lat), m. trasañejo (powyżej 5 lat); do najbardziej znanych producentów m. należą: Lopez Hermanos, Gomara, Lopez Garcia, F. Schatz, Larios, Lopez Madrid; słodkość malagi

malinowy, malina

framboise | raspberry

rodzaj różowawego koloru z niebieskawym otokiem na brzegu kieliszka świadczący o barwie optymalnej dla różowego wina, ponieważ oznacza świeżość, młodość i dobrą kwasowość; miły, delikatny, uwodzicielski aromat owocowy występujący w młodych winach czerwonych i różowych; najczęściej towarzyszy innym, takim jak wiśnia, porzeczka czarna, porzeczka czerwona; występujew różowych winach wytrawnych lub półwytrawnych i czerwonych winifikowanych w niskich temperaturach z krótkim cuvaison, np. gamay (beaujolais), cabernet franc znad Loary (saumur champigny, bourgueil); charakterystyczny dla młodych syrah z chłodnego klimatu, cinsault z Prowansji i Doliny Rodanu, winach z Saint-Emilion, zinfandelu, w winach teroldego rotaliano z Trentino i kalifornijskich zinfandelach; m. aromat jest bardzo ważnym elementem bukietu czerwonych win z Côte de Beaune (pinot noir), pojawia się nawet w niektórych bardzo dojrzałych białych burgundach i vouvray; aromatów rodziny; żurawina

malmsey (malvasia)

(ang.) in. małmazja, malvazia (od Monemvassia na półwyspie Peloponez w Grecji); od XVI w. angielska nazwa dla win z odmiany malvasia; najsłodsza z wszystkich mader, często najlepsze, ciemnobrązowe, gęste, ciężkie, bardzoaromatyczne, bogate, ale o miękkiej strukturze, chociaż z ostrym wykończeniem, charakterystycznym dla wszystkich mader; to obfite wino w miarę starzenia ma tendecję do stawania się bardziej wytrawnym; słynna w Anglii za czasów Szekspira anegdota mówi, że George Plantagenêt, uchodzący za wielkiego hulakę diuk Clarence, młodszy brat króla Edwarda IV, został skazany na śmierć (1478 r.) przez utopienie w beczce z maderą m. w londyńskim Tower (stąd pewnie nazwa Blandy’s Duke of Clarence Rich madeira); podaje się ją w temperaturze 8–14°C; madera; słodkość madery

malolaktyczna fermentacja

malolactic fermentation | fermentation secondaire | fermentation malolactique

fermentacja jabłkowo-mlekowa

małe owoce

small berries | petits fruits

wielkość gronowych jagód ma decydujący wpływ na głębię koloru i koncentrację aromatu czerwonych win; wiąże się to z większą powierzchnią skórek w porównaniu z zawartością soku w owocu; jako określenie degustacyjne oznacza charakterystyczny, słodki, owocowy smak małych, ciemnych owoców, takich jak jeżyny, maliny lub wiśnie