VDN

skr. od vins doux naturel – naturalne wina słodkie; kategoria vin de liqueur, trochę myląca nazwa zarezerwowana dla francuskich win wzmacnianych, powszechnych na południu Francji, rzadko eksportowanych, których fermentacja została przerwana przez dodanie alkoholu neutralnego pochodzącego z winogron; proces zatrzymywania fermentacji zwany jest we Francji mutage, a wina – vins mutés lub VDN; nazwa jest myląca, gdyż słodycz, mimo że jest rzeczywiście naturalna, powstaje na skutek sztucznego zatrzymania fermentacji wina; istnieją dwie metody wzmacniania wina: pierwsza to mutés sur grains, jest charakterystyczna dla win banyuls i maury z Roussillon, dzięki niej wina uzyskują zdumiewającą równowagę i młodzieńczość, smakzapach czerwonych owoców doskonale komponują się z ich pełną ciała naturą tego wina, a gładkie taniny pochodzące z odmiany grenache znakomicie maskują jego nadmierną słodkość; druga metoda stosowana w winach białych polega na dodaniu alkoholu do częściowo sfermentowanego moszczu; wina VDN na ogół powstają z winorośli uprawianych na słonecznych, suchych, ubogich glebach; winnice takie mają zwykle bardzo niską wydajność, a moszcz jest niezwykle bogaty w cukier, przynajmniej 250 g/l; dodanie 5–10% alkoholu powoduje zatrzymanie fermentacji alkoholowej, tym samym pozwala to na pozostawienie w winie pewnej ilości cukrów; wina VDN zwykle zawierają około 15% alkoholu, ponad 50 g/l cukru osadowego, w przypadku muszkatów nawet ponad 125 g/l; muszkaty, które pije się młode, są butelkowane szybko, aby uchronić wino przed utlenieniem, z kolei takie wina, jak rivesaltes, maury, banyuls – wręcz przeciwnie; oksydacja tych win jest kluczem do rozwoju ich bukietu, stąd dojrzewają najczęściej w nie do końca wypełnionych beczkach (także w balonach szklanych wystawianych na działanie promieni słonecznych), w rezultacie uzyskując barwę bursztynu, złożony bukiet z aromatami kakao, kawy i śliwek; wina te są niezwykle długowieczne; metodę ich wytwarzania stworzył Arnau de Vilanova (Arnaud de Villeneuve) z Uniwersytetu w Montpellier w 1285 r., w Królestwie Majorki; wina VDN produkowane są z odmian grenache noir, grenache blanc i grenache gris, macabeu, malvoisie (tourbat du Roussillon) i muszkatów (zarówno z aleksandryjskiego, czyli tzw. muszkatu rzymskiego, jak i petits grains); znane wina VDN z Roussillon i Langwedocji to: rivesaltes, muscat de Rivesaltes, maury, banyuls, muscat de Lunel, frontignan, muscat de Mireval, muscat de Saint-Jean Minervois; należy pamiętać, że często wina te mają charakter wina zamkniętego; po napowietrzeniu w kieliszku powoli pojawiają się aromaty owocowekwiatowe; mistella; słodkie; mutage; porto; sherry; madera; malaga; deserowe wino

VDP (stowarzyszenie)

(niem.) skr. od Verband Deutscher Prädikats-und Qualitätsweingüter; dosyć ekskluzywne niemieckie stowarzyszenie winiarzy wytwarzających wina najwyższej jakości, najczęściej o dużej renomie, także historycznej, ze szczególnych terroir; stowarzyszenie to ustaliło swoją własną 3-stopniową klasyfikację win dla swoich członków: pierwszy, najwyższy poziom, stanowią Erste Lage, wyznaczają go wytrawne Grosse Gewächse i Erste Gewächse (Rheingau); wina słodkie oznaczane są za pomocą tradycyjnych określeń Prädikats, od spätlese po trockenbeerenauslese (QmP); drugi poziom stanowią tzw. Klassifizierte Lage (ortswein, terroirwein); o warunkach przyznawania tego oznaczenia decydują regionalne stowarzyszenia VDP; trzeci, najniższy, podstawowy poziom stanowią regionalne wina wysokiej jakości tzw. gutswein, rekomendowane przez tę organizację; Amtliche Prüfungsnummer (AP)

VDQS

(fr;) Vin Délimité de Qualité Supérieure, dawniej AOVDQS; jedna z kategorii określających jakość francuskiego wina, oficjalnie używana od 1949 r.; najwyższą klasę stanowi AOC, następnie VDQS, vin de paysvin de table; jest to więc wino, które nie jest już winem regionalnym (vin de pays), ale jeszcze nie AOC; jest to kategoria zanikająca; VDQS jest winem regionalnym ze szczegółowo określonymi przez prawo warunkami produkcji; kategoria ta wyszła z użycia 1 września 2012 r.

vecchio

old | vieux | vieilli

(wł.) dosł. „stare”; wino starzone w dębie lub w butelce dłużej niż średnia dla danego trunku, chyba że stanowią o tym przepisy danej apelacji, np. jedyne apelacyjne wino z Basilicata – aglianico del Vulture może być etykietowane jako v. (starzone minimum 3 lata) lub jako riserva (starzone minimum 5 lat); podobnie jest ze starożytnym falerno (falerno del Massico) czy marsala; stravecchio

vendange tardive

late harvest

wino z późnego zbioru; legalne określenie niektórych win alzackich; zazwyczaj jest to wino moelleux, chociaż może być wytrawne; jeśli dotyczy grand cru może pochodzić tylko z odmian takich jak riesling, gewürztraminer, pinot gris lub muszkat; zbiór winogron może nastąpić nawet w grudniu; wyrażenie używane także w Jurançon i Luksemburgu; spätlese

venencia

(hiszp.) eleganckie narzędzie w postaci długiej rurki zakończonej małym, srebrnym zbiorniczkiem, używane do degustacji sherry pobieranej bezpośrednio z beczki, stosowane w Jerez; jego użycie wymaga niemałej wprawy; w Sanlúcar de Barrameda, gdzie niezwykle ważne jest, by nie uszkodzić flor, używa się mniejszych v., często z jednego kija bambusowego; venenciador (osoba używająca tego narzędzia) zręcznie i szybko zanurza je w winie, by nie uszkodzić flor; w interesujący sposób przelewa je do copita lub szkła degustacyjnego, bez uronienia kropli trunku