abboccato

demi-sec | lightly sweet

(wł.) lekko słodkie, słodkawe; określenie szerokiej gamy lekko słodkich, miękkich win o niewielkiej zawartości cukru resztkowego (~10–20 g/l), od półwytrawnych do półsłodkich, słodsze są amabiledolce; używane szczególnie w Orvieto, gdzie wina dzieli się na secco (wytrawne) i abboccato; określenie równie nieostre jak moelleux

Abgang

flavour | aftertaste | flaveur

(niem.) austriackie i niemieckie wyrażenie określające ogół wrażeń smakowych i zapachowych po przełknięciu wina, nie tylko na podniebieniu, ale także w gardle i żołądku; → posmak

ABV

alcohol by volume | alkohol en volume

ABV (ang.) „alcohol by volume”, standardowa miara zawartości alkoholu w napojach alkoholowych wyrażona w procentach objętościowych, np. 13% ABV; zawartość alkoholu podczas produkcji wina wylicza się za pomocą hydrometru służącego do badania gęstości cieczy [SG – ang. (specific gravity)]; ocenia się gęstość moszczu przed rozpoczęciem fermentacji i po jej zakończeniu (podczas fermentacji drożdze konsumują cukry i produkują alkohol); zgodnie z formułą Cirila J.J. Berry’ego ABV = (początkowe SG − końcowe SG)/7,36; → proof

AC

(fr.) skr. od. Appellation Controlée; AOC

acetale

acetal

związki organiczne o przyjemnej woni będące produktem autolizy; powstają w wyniku działania alkoholu na aldehydy; uważa się, że to one nadają winom musującym oraz dojrzewającym na drożdżach (sur lie) interesujący, złożony zapach biszkoptów i orzechów; większą koncentrację tych związków mają niektóre utlenione sherry, vin jaune i wina wzmacniane; → rancio

acetobacter

grupa bakterii tlenowych mogąca wpływać na zamianę wina w ocet; do rozwoju tych bakterii przyczynia się stosunkowo wysoka temperatura (30–40ºC), względnie wysokie pH (3,5–4), niska koncentracja alkoholu, brak dwutlenku siarki; z tego właśnie powodu, aby wina były bezpieczne, powinny być składowane w niskiej temperaturze, mieć odpowiednią kwasowość i stężenie alkoholu, a wszystkie pojemniki do fermentowania lub składowania wina powinny być dezynfekowane dwutlenkiem siarki; ponadto niezapełnione winem beczki powinny być wypełnione gazem obojętnym, dwutlenkiem węgla lub azotem

aceton

acetone

aromat chemiczny, silny, eteryczny, podobny do rozpuszczalnika lub lakieru do paznokci; zapach ten wiąże się z estrami: octanem etylu i/lub octanem amylu; najczęściej znajduje się w winach fermentowanych w niskiej temperaturze; wyczuwalny w winach wytwarzanych techniką maceracji węglowej (np. beaujolais nouveau); wada aromatyczna, która najczęściej jednak znika po przewietrzeniu wina; → gruszkakwaśnienie wina

achat en primeur

buy future | buying en primeur

(fr.) wino sprzedawane, kiedy jest jeszcze w beczce, w kontrakcie terminowym; wina zwane także wine futures odnoszą się do zakupu zaraz po ich wytworzeniu, przed zabutelkowaniem; pierwotnie winnice dzięki takim kontraktom mogły uzyskać środki pieniężne, a kupujący – wina trudno dostępne w handlu; beczki z winem przeznaczonym do zakupu en primeur dostępne są dla dziennikarzy i dużych odbiorców hurtowych na wiosnę, po zbiorze (bordeaux oferowane są w maju i czerwcu, burgundy na początku stycznia, 16 miesięcy po zbiorach); w najlepszych latach wino zakupione en primeur daje inwestorowi najwyższy zwrot zainwestowanych pieniędzy; ten rodzaj zakupu powinien obejmować tylko renomowanych sprzedawców i importerów; na ogół wina sprzedawane są w transzach, w różnych cenach, w zależności od wyceny pierwszej transzy; przykładem mogą być bordeaux futures: rocznik 1997 wyceniono za wysoko i w następnych latach cena tych win spadła, przeciwnie było z rocznikiem 2000 – początkowe transze wyceniono zbyt nisko, a inwestorzy zarobili na tych winach, nawet kupując je w drugich i kolejnych transzach; wine futures są specjalnością win bordoskich, coraz częściej win burgundzkich, z Doliny Rodanu, wielkich win włoskich, kalifornijskich i porto vintage; niektóre wielkie burgundy (bywa, że jest ich tylko 200–300 skrzynek) zakupione w kontrakcie terminowym znikają w prywatnych piwnicach i rzadko lub wcale nie pojawiają się ponownie na rynku; → primeur

adega

wine cellar | cave | keller

(port.) piwnica, w której wytwarza się wino, odpowiednik hiszp. bodegi

agresywne

aggressive | agressif | mordant | acerbe

niedojrzałe, surowe, niezrównoważone; wina przesadnie żywe, nieco szorstkie, drażniące podniebienie, zwykle z powodu dużej zawartości kwasów lub tanin (często jednych i drugich), także alkoholu; silnie i nieprzyjemnie atakujące błonę śluzową; młode wina na ogół są dość agresywne, ale po przebywaniu przez pewien czas w butelce zwykle stają się bardziej okrągłe, łagodnieją; agresywne są często taniny w młodych, czerwonych winach, które z czasem ulegają polimeryzacji i łagodnieją; a. bywają także wina starsze, które z różnych powodów pozostają niedojrzałe (np. gdy do wina dodano zbyt wiele wiórów dębowych); wysoka kwasowość podkreśla taninowy charakter wina; w jakimś stopniu synonim wina rustykalnego, zielonego, przeciwieństwo wina miękkiego i gładkiego; określenie zwykle negatywne