rancio

od łac. „rancidus” – zjełczałe; określenie utlenionego smaku win wzmacnianych; aromat balsamiczny (umieszczany bywa także wsród aromatów chemicznych lub fermentacyjnych); termin wyróżniający styl białego wina wytwarzanego głównie w południowej Francji i Hiszpanii; w wyniku celowej oksydacji lub maderyzacji w małych beczułkach lub balonach szklanych (demi-john) wystawionych na działanie gorących promieni słonecznych otrzymuje się przeważnie słodkie wino o kolorze tawny i bogatym, unikalnym smaku (w Jerez jest to smak orzechów laskowych); takie wina, jak porto tawny, marsala, banyuls, madera czy wina z Château-Châlon z Jury mogą być określane jako r.; ten charakterystyczny zapach jest także typowy dla starych koniaków i armaniaków; jednak określenie „wino zmaderyzowane”, które ma podobne znaczenie, niesie ze sobą treść negatywną i przeznaczone jest dla win wytrawnych, które uległy utlenieniu; terminu r. czasami używa się w znaczeniu „stare”, „bardzo dojrzałe”; zwykle wino takie serwowane jest jako aperitif; chemicznie r. wywodzi się od utlenionych kwasów tłuszczowych rozpuszczonych w alkoholu, czyli ketonów, związków pochodnych od aldehydów, które stanowią o bogactwie smakowym i zapachowym win r. (acetale); głęboko zróżnicowane r. mogą przypominać ser rokfor, kandyzowane owoce, rodzynki sułtanki, morele; w odniesieniu do zwykłych wytrawnych win bywa używane w znaczeniu negatywnym; tak jak wino zmaderyzowane; porto; VDN; sherry; rimage; figa; aromaty empireumatyczne