twarde, twardość

hardy | tough | hardness | lacking suppleness | dur | dureté | ferme | raid | hard

wino z drastycznie zaznaczonymi taninami i (lub) podwyższoną kwasowością, pełne ciała, zdecydowanie niedojrzałe, chociaż niekoniecznie młode; wino, któremu brak łagodności czy miękkości, cierpkie, nierozwinięte, nieprzyjemne w kontakcie z podniebieniem; wino, w którym nadmierna kwasowość nie jest zrównoważona przez alkohol (jest go w nim również zbyt wiele); charakter przypisywany winom czerwonym, w których cechy tanin i kwasów wzajemnie się wzmacniają (synergia), czyniąc wino bardzo ściągającym i agresywnym; cechy te podkreśla brak elementów łagodzących wino, takich jak cukier i gliceryna; dobre, wysokiej klasy wino, mimo że twarde, z czasem łagodnieje, niekiedy stając się winem wielkim; słabsze wino nie zawsze osiąga swe apogeum; t. można zaobserwować podczas degustacji młodych, czerwonych, ale długowiecznych win, te jednak nie powinny być zbyt szorstkie czy nieprzyjazne; cecha ta jest dobrze widziana w białych winach towarzyszących skorupiakom oraz pożądana w winie serwowanym do dań o wysoce wyrazistym smaku; wino t. jest nieco przyjemniejsze niż szorstkie, łagodniejsze niż ostre, jest przeciwieństwem wina giętkiego czy miękkiego, łatwego w piciu; cechę tę wykazują także tanie wina, do których dodano kwasu winnego w celu wzmocnienia jego kwasowości; ostrość bez względu na wiek jest już skazą lub wadą wina; wina t. powstają zwykle w gorących latach lub z powodu zbyt długiego kontaktu ze skórkami, szypułkami i pestkami podczas fermentacji; z czasem łagodnieją, niektóre mogą nawet stać się wielkimi; żylaste; szczypiące; taninowe; zamknięte; dotykowe cechy wina

tymianek

thym | thyme

charakterystyczny aromat korzenny występujący w winach z ciepłego klimatu, m.in. w niektórych winach śródziemnomorskich; jeden ze składników ziołowego garrigue; aromatów rodziny

typowe, typowość

typicity | typical | typicité | typé

specyficzny charakter win z określonej apelacji lub cru; wina zgodne z uznanym archetypem określonej odmiany (odmian) winorośli, będące dobrym wzorcem odzwierciedlającym nie tylko odmianę, ale i środowisko, typ ziemi, oraz winifikację i élevage; wino może być t. przez swoje terroir (np. mineralny aromat), ale także odmianę winorośli (np. bukszpanowa nuta aromatyczna sauvignon blanc, chardonnay o zapachu świeżego masła lub grzanki); jeżeli taki archetyp stworzono, wino produkuje się i ocenia według jego kryteriów; t. wina umożliwia rozpoznanie jego pochodzenia; t. odmianowa jest szczególnie ważna w przypadku win białych, jest ona wówczas kryterium ich jakości; t. zależy także od klimatu, stąd ta sama odmiana może mieć całkiem odmienną gamę aromatyczną, np. chardonnay z Chablis rozwija aromat cytrynowy i grejpfrutowy, a w Pouilly-Fuissé aromat orzechów, migdałów i miodu, przy czym oba wina pochodzą z Burgundii; czasami, by ujednolicić rocznik, miesza się wina z różnych kadzi; wyrażenie nieco nadużywane, często używa się go jako synonimu wina uczciwego; ewolucja stylu smaku wina związana z nowymi technologiami, minimalizującymi ingerencję człowieka w jego produkcję, spowodowała rozluźnienie więzi winiarza z terroir i wynikającą z niego t. win; unikatowe cechy win, zgodne z wielowiekową tradycją, typowe dla danego regionu odróżniają je od wielu przemysłowych, technologicznych win z Nowego Świata; charakterystyczne; stylowe

tytoń, tytoniowy

havana | tobacco | cigarbox | tobacco leaf | tabac

aromat roślinny (przypominający świeże liście tytoniu) lub aromat empireumatyczny (przypominający suchy lub palony tytoń); specyficzna, delikatna woń świeżego lub suchego tytoniu właściwa jest winom dojrzewającym w wypalanych w różnym stopniu dębowych beczkach, często pojawia się w winach bordoskich; jest to wyróżniający się i wspaniały niuans zapachowy, który w połączeniu z cedrowym drewnem wysoko cenią sobie palacze; określenia takie jak „cigarbox” – pudełko cygar, „havana” (francuskie określenie tego aromatu odnoszące się do kubańskich cygar), wskazują na te specyficzne aromaty; aromat suchego tytoniu w degustacji win pojawia się dość rzadko, najczęściej w mocnych, dobrze zbudowanych winach czerwonych, wzmacniając zapach ściółki leśnej; słodki aromat tytoniu z Wirginii wyraźny jest w dojrzewanych w nowym dębie starszych butelkach chardonnay, nie tylko amerykańskich, ale także tych z Beaune; niuans tytoniowy miewają czerwone wina VDN, takie jak banyuls, rivesalte ambré czy porto tawny; woń cygar pojawia się w wielkich czerwonych winach bordoskich, np. grand cru z winnic Saint-Emilion, Pauillac z Médoc, Pessac-Léognan czy w winach z Côtes du Bourg oraz winach z północnej części Doliny Rodanu, gdzie wzbogaca eleganckie nuty malin i trufli w rodańskim côtie-rôtie (syrah); często są to niuanse zapachowe świeżo ususzonych, nieco pieprznych cygar hawańskich lub przeciwnie – delikatne, łagodne, miękkie; zapach tytoniu pojawia się nawet w niektórych rasowych białych winach likierowych znad Loary, wnosząc pewną złożoność aromatyczną i piękną świeżość; aromaty roślinne; aromatów rodziny; dąb