aguardiente
firewater | alcool pour vinage | eau-de-vie de resin(hiszp.) odpowiednik portugalskiego aguardente; w miejscowym slangu określany także jako orujo
akacja
acacia | acacia blossom | fleur d'acaciacharakterystyczny, lekko miodowy typ słodkiego aromatu kwiatowego (kwiaty białe), niezwykle przyjemny, obecny w wielkich winach z odmiany chenin blanc (vouvray i montlouis), z melon (muscadet), w młodych chablis i innych chardonnay oraz chasselas; aromat a. ma charakter autolityczny (powstający w procesie samoistnego rozkładu komórek i tkanek organizmu pod wpływem własnych enzymów); dobrze wyczuwalny w szampanie podczas usuwania osadu; → dégorgeage, aromatów rodziny, autoliza
akcyza
excise band | acciseznaki akcyzowe (banderole) są formą kontroli przez państwo produkcji i napojów alkoholowych i ich obrotu, której celem jest eliminacja przemytu, nielegalnego obrotu oraz ochrona interesów podmiotów prowadzących legalnie działalność gospodarczą; → congé
aksamitne
velvety | plush | velouté | moëllisant | velourstermin z zakresu oceny organoleptycznej wina, jego tekstury; gładka, przyjemna, typowa nuta odczuwana na podniebieniu podczas degustacji wielkich win, kiedy taniny i alkohol zmiękły podczas długiego starzenia się; wino, którego kontakt z podniebieniem przypomina dotknięcie a.; określenie wina miękkiego, podobnego do jedwabistego i gładkiego, ale o bogatszej budowie i smaku, giętkie, stonowane, okrągłe, harmonijne, obfite, dające wrażenie delikatnych pieszczot (jak mówią Francuzi); wino o umiarkowanej zawartości kwasów, łagodne, dające wrażenie tłustości, zwykle pełne ciała i eleganckie, co często jest efektem wysokiego stężenia gliceryny; klasyczna cecha wielkich burgundów i innych wysokiej klasy pinot noir, pożądana prawie w każdym winie; termin często używany do określenia jakości tanin
alambrado
wire mesh(hiszp.) delikatna siatka oplatająca butelki hiszpańskich reserva, współcześnie wyłącznie dekoracyjna, pierwotnie miała zapobiegać fałszerstwu wina
albariza
(hiszp.) jedna z trzech typów gleby w regionie Jerez w Hiszpanii (obok barro, bardziej gliniastej, ciemniejszej, z której pochodzą mniej delikatne wina oraz piaszczystej, czerwonej arena, stanowiącej podstawę upraw muszkatu), składająca się z kredy (ok. 40%), gliny i piasku; dzięki a. na obszarach określanych jako Jerez Superior powstają najpiękniejsze wina fino i manzanilla; biały kolor świadczy o zawartości kredy również dobrze zatrzymującej wodę
aldehyd octowy
acetaldehydenajważniejszy z aldehydów, o zapachu orzechów, dojrzałych jabłek, występujący w niektórych winach o bukiecie utlenionym, np. w sherry, vin jaune; w lekkich, niewzmacnianych winach (wzmacniane) nieznaczna ilość a. uwydatnia bukiet, większa jest niepożądana; stanowi nieodłączną część charakteru rancio; jest bardziej toksyczny od akoholu etylowego i kwasu octowego; uważa się, że jest główną przyczyną przedawkowania alkoholu, popularnie zwanego kacem; jest efektem utleniania alkoholu, w następstwie dalszego utleniania zmienia się w kwas octowy; → lotne substancje
aldehydy
aldehydeszwiązki organiczne powstające w winie podczas częściowego utleniania się alkoholu; są związkami pośrednimi między alkoholami a kwasami; a. o różnej długości łańcucha węglowego są związkami aromatycznymi (np. przyjemny zapach wanilii, cytryny, ale także zapach przypalonego tłuszczu lub formaliny); najczęstszym a. w winie jest lotny aldehyd octowy; mają własności redukujące, ich duża zawartość powoduje smak zmaderyzowany; → lotne substancje, ketony, aromatów rodziny, estry
alergia
allergy | allergieuczulenie na wino; bardzo rzadkie i mało udokumentowane; wśród możliwych alergenów mogą być naturalne białka martwych drożdży nieusuniętych po fermentacji, białka pochodzące od środków klarujących lub stabilizujących wino; uważa się, że jedynym związkiem powodującym alergię na wino czerwone może być histamina; innym alergenem mogą być siarczyny używane w większej koncentracji, bardziej w winach białych niż czerwonych
alkohol
alcohol | alcool | ethanol | alcool ordinairepopularna nazwa alkoholu etylowego (etanolu); a. smakuje słodko, jest niezbędny do utrzymania owocowości wina; → gliceryna, drożdże, cukier, fermentacja alkoholowa
alkohol etylowy
ethanol | ethyl alcohol | alcool ethylique | esprit de vinetanol; naturalny, najważniejszy oprócz wody składnik wina, będący efektem fermentacji moszczu; mocno rozpuszczony (10–13%) nadaje winu łagodny, słodki smak, lepkość oraz kręgosłup; jest aseptycznym, zmiennym, strukturalnym składnikiem wina, obok kwasów, cukru osadowego i/lub gliceryny oraz tanin; wysokie stężenie a. nie jest czynnikiem najistotniejszym, a. nie powinien być czynnikiem dominującym, narzucającym się, sprawiać, że wino jest gorące i ciężkie, alkoholowe, palące, uderzające do głowy; zbyt niskie stężenie a. powoduje, że wino jest cienkie, małe, lekkie, puste, ubogie, słabe, wodniste; w dobrym, zrównoważonym winie nawet duża zawartość a. nie powinna być wyczuwalna; optymalne stężenie w wytrawnych i słodkich winach niewzmacnianych: 11–12,5%, chociaż czasami sięga i 15%; w winach wzmacnianych (porto, sherry itp.) zwykle jest to 17–21%; jest jednym z elementów wpływających na jakość wina i niewielkie zmiany w jego zawartości mogą powodować zmiany jego cech organoleptycznych; dodanie a. do cienkiego, chudego, wytrawnego wina spowoduje, że będzie ono jeszcze bardziej wytrawne, i przeciwnie, dodanie a. do wina tłustego, sprawi, że wydawać się będzie ono jeszcze bardziej miękkie, łagodne; → alkohole wyższe, gliceryna, ciało wina, łzy, hojne, moelleux, alkoholowe