metoda szampańska

bottle fermentation | champagne method | méthode champenoise

metoda produkcji win musujących zwana także klasyczną lub tradycyjną; polega na tym, że druga fermentacja (prise de mousse) wina odbywa się w butelce; na skutek tej fermentacji w winie pojawiają się bąbelki; zanim powstanie szampan, w wielkiej, poziomej prasie tłoczy się 4 t winogron: z tej ilości powstaje 2665 l moszczu, rezultat sukcesywnego tłoczenia, odpowiednik 13 205-litrowych beczek zwanych w Szampanii pièce (nieco mniejsze barrique); z 10 pierwszych beczek (2050 l) uzyskuje się cuvée (lub tête de cuvée), przeznaczone do wytwarzania wielkich szampanów; następne 3 beczki nazywa ją się taille: pierwsze dwie stanowią tzw. première taille (410 l), trzecia beczka stanowi deuxième taille (205 l), razem 2665 l; wina z drugiego tłoczenia nazywane są vin de taille; z moszczu z reszty tłoczenia (200–300 l) produkuje się niskiej jakości vin de rebèche, które zwykle jest destylowane i przeznaczone do produkcji alkoholu (marc, ratafia); degorgement; metoda wiejska; remuage; dosage de tirage; dosage d’expedition, wyrób win szampańskich

metoda tradycyjna

traditional method | méthode traditionelle

termin używany przez winiarzy spoza Szampanii, pojawiający się na etykiecie, oznaczający metodę szampańską stosowaną przy produkcji wina musującego; czasami też nazwa metody wiejskiej jako wcześniejszej w stosunku do szampańskiej

metoda transferowa

transfer method | transfert | prise de mousse par transfert

jedna z powszechnych, ekonomicznych metod produkcji win musujących; bąbelki powstają tak jak w metodzie szampańskiej, ale później butelki są otwierane i przelewane (stąd nazwa) do dużych zbiorników pod wysokim ciśnieniem (dwutlenek węgla), gdzie po zmieszaniu z liquer de dosage następuje filtracja i rozlanie wina do butelek; nie ma tu procesu remuage i dégorgeage, charakterystycznego dla szampana; metoda ta jest zabroniona w Szampanii

metoda wiejska

rural method | ancestral method | méthode ancestrale | méthode rural | méthode gaillacois | méthode par fermentation spontanée

dawna, rzemieślnicza metoda wytwarzania win musujących praktykowana w Limoux (Blanquettes de Limoux, Langwedocja), Gaillac (Tarn); zasadniczo zastąpiono ją metodą szampańską lub metodą Charmata w odniesieniu do tańszych win; przed fermentacją sok lub moszcz jest klarowany i filtrowany; po tej operacji jest transferowany w niskiej temperaturze do izolowanych, chłodzonych zbiorników ze stali nierdzewnej, gdzie spontanicznie rozpoczyna się fermentacja z wykorzystaniem naturalnych, dzikich drożdży, by wino mogło zachować prawdziwy smakzapach swojego terroir; po spowolnieniu fermentacji poprzez obniżenie temperatury wino w połowie sfermentowane (4–5% alkoholu) wlewa się do butelek, gdzie po zakorkowaniu kończy fermentację; wina musujące powstałe tą metodą mogą być nieco zachmurzone, chyba że poddane są filtrowaniu lub degorgement; wina produkowane w ten sposób są dziś unikalne; szczególną odmianą tej metody w Dolinie Rodanu wytwarza się musujące wina clairette de die tradition (metoda dioise): wina te oczyszcza się poprzez obciąg, filtruje pod ciśnieniem i ponownie butelkuje w sposób umożliwiający pozostawienie jak największej ilości bąbelków; do win musujących wytwarzanych tą metodą nie ma potrzeby dodawać liqueur d’expedition; wina te, zwłaszcza niepoddawane dégorgement, mają charakterystyczny, przyjemny aromat przypominający jabłka; wszystkie metody wytwarzania win musujących, poza klasyczną, są podobne, różnią się tylko szczegółami technologicznymi; pétillant; metoda gaillacois; metoda dioise

metodo classico

classical method | méthode classique | champagne method | méthode champenoise

(wł.) włoskie określenie metody szampańskiej

microcuvée, micro-cuvée

(fr.) wina zwykle nietypowe, produkowane w bardzo małej ilości, z winnic o niewielkiej, mikroskopijnej powierzchni lub wyselekcjonowanych cuvée wielkich producentów; garażowe wina

miedziany

coppery | cuivré

kolor niektórych win przypominających miedź; żółte złoto, z różowoczerwonymi refleksami, prawie zawsze oznacza wyraźną, niekorzystną zmianę jakości białego wina, z wyjątkiem niektórych win likierowych; te czerwonawe niuanse bywają doceniane w niektórych białych, długo starzonych w dębie winach, najczęściej w amontillado i niektórych palo cortado

miękkie, miękkość

tendre | mellow | supple | souple | mou | soft | molle

wino o jedwabistej, aksamitnej teksturze, okrągłe na podniebieniu, pozbawione agresywnych, twardych tanin (czerwone), w którym cukier i alkohol dominują nad taninami i kwasowością; wino, którego smakowanie nie jest wstrząsem dla podniebienia: jest przyjazne w ustach, atrakcyjne, smaczne, stosunkowo lekkie, bardziej słodkie niż ściągające (czerwone), na ogół najlepsze za młodu; może to być rezultatem krótkiegocuvaison; najbliższe określeniu gładkie oraz giętkie; pierwotnie wyrażenie to służyło do opisania łagodnego, mało asertywnego wina, pozbawionego twardości; obecnie najczęściej określa się tak wina o lekko słodkiej dominancie, o łagodnych taninach, nieco niskiej, umiarkowanej kwasowości, miłe na podniebieniu; przyjemnełatwe w piciu, zrozumiałe, instynktownie odczuwane jako wino dobrej jakości, o drobnoziarnistej, miękkiej teksturze, sprawiające wrażenie delikatności, bez ostrości i szorstkości, zrównoważone (równowaga), soczyste (owocowe), łagodne; na ogół m. wina jest rezultatem niższego stężenia kwasów i (lub) tanin, czasem alkoholu, czyli określonej struktury; przeciwieństwo wina zdecydowanego, ostrego, żywego, szczypiącego, z nerwem, twardego, agresywnego, szorstkiego (chociaż to ostatnie określenie odnosi się bardziej do wina o ostrych taninach); cecha pożądana, pod warunkiem, że niezbyt wyraźna, bowiem wskazuje wówczas na brak ciała i kwasowości, wiotkość, słabość wina; ta miła dla podniebienia cecha świadomie tworzona jest w winach masowych, marketowych, określenie użyte na kontretykiecie często wskazuje na małą zawartość alkoholu; wino z wiekiem staje się bardziej miękkie, jeśli jest już takie za młodu, nie nadaje się do dłuższego przechowywania, nie ma potencjału starzenia; czerwone wino w trakcie starzenia łagodnieje, traci swój wigor, staje się bardziej miękkie z powodu utleniania i polimeryzacji tanin; sprężyste; potoczyste; przystępne; harmonijne; lekkie; ciężkie

mięsiste

meaty | chunky | chewy | solid | pulpy | charnu | chair | pulpeux | matiere | consistant | fleshy | beefy

jako wyrażenie degustacyjne określa strukturę wina; potężne, dobrze zbudowane, określane jest także jako mâché lub wino z ciałem, wypełniające usta, dające na podniebieniu wrażenie objętości, pewnej spójności między alkoholem, gliceryną i suchym ekstraktem; określenie przypisujące winu zespół łagodnych, miękkich, aksamitnych substancji, takich jak alkohol, cukier, gliceryna, szczególnie w winach czerwonych; wyrażenie to wskazuje zarówno na ciało, jak i teksturę; m. (w znaczeniu miąższu) wina smakują bardziej tłusto, często sugerują wielką gładkość i bogactwo (bogate), dają wrażenie pełności i gęstości w ustach; są skoncentrowane, o silnej strukturze, pełne owocu, dojrzałe, treściwe, często o miękkich taninach, okrągłe, gęste, pozbawione szorstkości; nie ma to oczywiście związku z kontrowersyjnymi zapachami mięsa; do m. zaliczyć można dobre wina z Pomerol, St-Emilion, niektóre z Médoc, Châteauneuf du Pape, Hermita; Anglicy ekstremalną mięsistość wina określają jako „chewy” (prymka), sugerującą, że wino jest tak gęste, że można je żuć; przeciwieństwo wina chudego; m. w znaczeniu dosłownym opisuje typowy element smaku i zapachu niezbyt owocowego szczepu mourvèdre (hiszp. monastrell), przypominającego dziczyznę, zwłaszcza w młodszych winach; ciało; wielkie; oleiste; full body; potężne