dobór win i potraw

pairing food and wine | accord met-vin

poszukiwanie harmonii między potrawami i towarzyszącymi im winami

DOC

(wł.) skr. od Denominazione di Origine Controllata; włoski odpowiednik AOC ustanowiony w 1963 r.; DOCG

DOC

(hiszp.) skr. od Denominación de Origen Calificada; hiszpański odpowiednik AOC oznaczający najwyższą, formalną jakość wina; w Hiszpanii istnieje jeszcze DO, stąd jest to raczej odpowiednik włoskiego DOCG

DOC

(port.) skr. od Denominação de Origem Controlada, portugalski odpowiednik AOC

doce

sweet | doux

(port.) słodkie, wzmianka dotycząca wina spokojnego; słodkie

DOCG

(wł.) skr. od Denominazione di Origine Controllata e Garantita; najwyższy stopień jakościowy we włoskim systemie apelacyjnym, związany ze sczególną kontrolą pochodzenia; apelacji o statusie DOCG jest już we Włoszech kilkadziesiąt; do najbardziej znanych należy Barolo, Barbaresco (Piemont), Chianti, Vernaccia di San Gimignano, Chianti classico (Toskania), Franciacorta (Lombardia); DOCG zwykle jest subregionem większego regionu DOC produkującym wina o najwyższych standardach; przed zabutelkowaniem jest ono kontrolowane przez osoby specjalnie licencjonowane przez państwo; DO; DOC; IGT; classico; riserva

dojrzałe, dojrzałość

aged | matured | mellow | finished | fully developped | ready | mur | maturité | fait

w sensie degustacyjnym moment, kiedy wszystkie elementy składowe wina są w pełni rozwinięte i zharmonizowane, a wino osiągnęło optymalne możliwości smakowe i aromatyczne; synonim apogeum; d. jest jednym z kluczowych, decydujących wskaźników oceny wina; wino rozkwitłe, gotowe do picia, będące w swym szczytowym momencie, w swym apogeum; optymalny poziom dojrzałości i gotowości do picia zależy od indywidulnych preferencji oraz upodobań; d. to wino w rozkwicie, dojrzewane, starzone przez określony czas w beczce, później w butelce, które osiągnęło przyjemną kombinację aromatów, smaku i bukietu; dojrzewanie większości dobrych win jest konieczne, aby mogły rozwinąć smakbukiet oraz uzyskać potrzebną im równowagę między taninami a owocowością; czas dojrzewania wina zależy od początkowej zawartości kwasów, alkoholu, tanin oraz cukrów i może wynosić od kilku tygodni do kilkudziesięciu lat; d. wina odczuwa się nosem i podniebieniem, idealna d. jest jednym z najważniejszych składników harmonijnego wina; uważa się, że czerwone wino jest dojrzałe, gdy przybiera rudobrązowy odcień, a na podniebieniu i w nozdrzach wszystkie jego substancje składowe tworzą harmonijny bukiet; lekkie wina czerwone i rosé są butelkowane szybko i powinny być skonsumowane jeszcze jako młode (do 3 lat!); długie dojrzewanie jest niezbędne tylko w przypadku dosyć wąskiej grupy win, takich jak wysokiej klasy wina bordoskie, najlepsze wina rodańskie, barolo, brunello i niektóre wina białe (sauternes, najlepsze graves, burgundy, kalifornijskie chardonnay); w uproszczeniu używa się tego słowa na określenie win z dominantą owocową, zrównoważonych, ale już nieco mniej soczystych; wina z Nowego Świata, np. niektóre chardonnay lub rieslingi, mogą dobrze dojrzewać przez kilka lat, ale są najlepsze do picia w swej owocowej młodości, w ciągu 1,5–2 lat; d. wina koresponduje z dojrzałością użytych do winifikacji winogron; starzenie się wina; dojrzałość fizjologiczna; dojrzałość cukrowa; dojrzałość winogron; stare; przejrzałe; niedojrzałe; fondu; szczytowy moment; leżakowanie; dojrzewane w butelce; dojrzewanie wina; dojrzewane w beczce

dojrzałość cukrowa

sugar ripeness | maturité en sucre

stan, w którym winogrona osiągają pewien poziom koncentracji cukrów wystarczający do fermentacji alkoholowej i uzyskają akceptację winiarza; d.c. różni się od dojrzałości fizjologicznej obejmującej inne aspekty dojrzałości winogron

dojrzałość fizjologiczna

physiological ripeness | physiological maturity | maturité physiologique

przeciwieństwo dojrzałości mierzonej wskaźnikami analitycznymi, takimi jak waga moszczu, kwasowość i pH; określenie to odnosi się do dojrzałości substancji innych niż cukier w gronach, takich jak np. taniny; rozpoczynając zbiór winogron, można kierować się dojrzałością cukrową, a więc zapewniającą osiągnięcie odpowiedniego stężenia alkoholu, ale także ich dojrzałością fizjologiczną; jeżeli winogrona nie są dojrzałe fizjologicznie, uzyskane wino będzie zielone, ostre w charakterze; początki fizjologicznej dojrzałości objawiają się zmianą koloru szypułek z zielonych na żółte; wielkie wina powstają, gdy grona podczas zbioru osiągną parametry optymalne, gdy odpowiedni będzie kolor skórek, właściwa konsystencja miąższu, kolor i dojrzałość pestek

dojrzałość winogron

grape maturity | maturité du raisin | ripening

istotny czynnik oceny winogron; termin służący do opisania trwającego procesu dojrzewania gron, pewnego ich stanu fizjologicznego, moment, kiedy można uznać je za dojrzałe; należy rożróżniać stan całkowitej dojrzałości fizjologicznej owoców od ich dojrzałości technologicznej, określonej i poszukiwanej przez winiarza (dojrzałość cukrowa); musi ona korespondować z odmianą i produkowanym winem; dojrzałe