espumoso

sparkling | effervescent

(hiszp.) lub espumante, hiszpańskie określenie wina musującego, np. cava, pétillant

est! est! est!

niezbyt fascynujące, ale sławne białe wino z Montefiascone z okolic Rzymu

estate bottled

mis en bouteille a la propriété

(ang.) termin oznaczający wino produkowane i butelkowane we własnej winnicy właściciela („estate”); wiele win, często niskiej jakości jest nabywanych na otwartym rynku, stąd termin ten ma zapewnić klienta, że wino wyprodukowano z winogron zebranych we własnej lub kontrolowanej przez nią winiarni i tam zabutelkowane; z założenia oznaczenie takie winno być gwarancją jego autentyczności, zwykle jego użycie jest regulowane przez prawo; mis en bouteille a la propriété

estate wine

(ang.) określenie stworzone w Republice Południowej Afryki, które zastąpiło poprzednie – „estate”; oznacza produkcję i rozlewanie do butelek wina pochodzącego wyłącznie z danej winnicy, bez zakupu winogron z zewnątrz; jednocześnie e.w. jest najmniejszą jednostką terytorialną w systemie klasyfikacyjnym kraju (obok ward i distrikt); wina mogą być sprzedawane po zatwierdzeniu przez południowoafrykańską Wine and Spirit Board pod własną nazwą

estragon

tarragon

specyficzny, ziołowy niuans aromatyczny przypominający estragon, występujący w cabernet franc i w cabernet sauvignon z chłodniejszych regionów; cecha niektórych win prowansalskich; garrigue

estry

esters

od niem. „Essigäther” – octan etylu; „Essig” – ocet i „Äther” – eter; bardzo ważne, słodko pachnące lotne związki aromatyczne będące efektem reakcji licznych kwasów karboksylowych zawartych w winie (octowego, masłowego, bursztynowego, cytrynowego, winowego) i alkoholi; tworzą się w trakcie fermentacji moszczu oraz w procesie dojrzewania; w winach odpowiednie estry są odpowiedzialne za ich piękny bukiet (maślan etylu – zapach ananasów, octan oktylu – zapach pomarańczy, octan izoamylu – zapach bananów i angielskich karmelków, octan etylu – zapach gruszki, mleczan etylu i nonanian etylu – zapach winogron, octan metylofenylu – zapach miodu itd.); estry, lotne i nielotne, mają istotny wpływ na kształtowanie cech sensorycznych wina; e. lotne wpływają na bukiet, e. nielotne na smak wina; jakość i ilość e. zależy od odmiany drożdży oraz temperatury fermentacji; wina fermentowane w niższej temperaturze są bardziej aromatyczne, mają świeży i owocowy charakter, pożądany szczególnie w białych winach; ilość e. wzrasta wraz ze starzeniem się wina; szczególnie zauważalne są w starych porto vintage i starych winach wytrawnych; aldehydy; aromaty eteryczne; octan etylu; lukrecja; lotne substancje

estufa

étuve

(port.) gorące pomieszczenie (45–51°C) służące do „gotowania” wina, procesu zwanego estufagem, przyspieszającego dojrzewanie madery; e. symuluje efekty klasycznego dojrzewania wina podczas długiej, morskiej podróży w tropiku z XVIII i XIX w., kiedy wina 2-krotnie przekraczały równik w ładowniach statków handlowych (vinho de torna viagem); to specyficzne podgrzewanie wina jest nieodzownym elementem rozwoju charakteru i smaku madery; proces maderyzacji może trwać wiele miesięcy, w dużych kadziach o pojemności około 650 l; przenoszenie wina do innych, nieogrzewanych pomieszczeń zwanych estagio poprzedza stosunkowo powolne schładzanie wina, by nie pogorszyć ich smaku i zapachu; po półtorarocznym odpoczynku maderę kupażuje się (kupaż), przenosi do piwnic składowych, gdzie dalej leżakuje; wiek madery determinuje rok zakończenia procesu e.; najlepsze madery dojrzewają w systemie canteiro

estufagem

baking | cooking | heating | estufade | étuvage | chauffage

(port.) druga obok canteiro metoda starzenia madery; wolny proces podgrzewania wina w temperaturze 49–54°C oszczędza czas i pieniądze producentów, skracając czas dojrzewania; jeżeli temperatura procesu e. przekracza 55°C uzyskuje się wino o nieco przypalonym smaku; nowoczesny e. przebiega w kontrolowanej komputerowo temperaturze przez okres około 3 miesięcy (ekwiwalent 2–4 lat canteiro), podczas których cukier delikatnie karmelizuje się, nadając szczególny smak maderze; takie wina nie mogą być butelkowane przed dniem 31 października w 2. roku po zbiorach; estufa

etanol

ethanol

syn. alkoholu etylowego