Medoc

Médoc to najsławniejszy na świecie obszar uprawy wina na północ od Bordeaux, rozciągający się między Żyrondą a Oceanem Atlantyckim, na którym powstają jedne z najwspanialszych win świata. Na obszarze tym powstaje 60 grands cru classés, 400 crus bourgeois, 300 crus artisans. Wszystkie mieszczą się w ośmiu AOC: Médoc, Haut-Médoc, Saint-Estephe, Pauillac, Saint-Julien, Margaux, Listrac i Moulis.

Podstawowym używanym szczepem jest  Cabernet sauvignon, dalej Merlot, Cabernet franc i Petit Verdot, Malbec (Cot) i Carmenere. Słowo Médoc jest pochodzenia celtyckiego, a więc funkcjonowało już w czasach przed Rzymianami. Oznacza środek terytorium (pagus medulorum). Uprawa winorośli w czasach starożytnych jest do końca nie wyjaśniona. Ausoniusz  pisał o bagnach, polowaniach, rybołówstwie, ale ani słowa o winie, jak chcą niektórzy. W Średniowieczu winnice funkcjonowały wokół klasztorów (Macau, Cantenac, Vertheuil, Abbey of l’Isle) oraz w wielkich majątkach ziemskich (Castelnau, Latour itp.)

Tak naprawdę dzisiejszy Médoc pod uprawą winorośli znalazł się dopiero w wiekach XVII i XVIII. Wtedy to holenderscy inżynierowie zaczęli osuszać bagna i torfowiska Médoc, powstały wielkie majątki rodzin Ségurs, Pontac i Brane. Praktycznie o winnicach w Médoc możemy mówić dopiero od połowy XVIII wieku. Na początku tego właśnie wieku zaczęto produkować tu wino, które importerzy angielscy określali jako New French Claret. Wtedy też zaczęto wprowadzać nowe techniki uprawy i winifikacji oraz oddzielać wina pierwszej klasy od drugiej. To był początek drogi do póżniejszej klasyfikacji z 1855 roku. Wtedy też w Chartrons nad brzegiem rzeki, powstawały wielkie magazyny, w których zaczęto rozwijać techniki starzenia wina.

Dynamiczny rozwój bordoskiego winiarstwa brutalnie zahamowała w XIX wieku amerykańska filoksera oraz choroby winorośli. Nowe nasadzenia  przeprowadzane były na podkładkach winorośli amerykańskiej, odpornej  na filokserę. Przed wielkim kryzysem lat 30-tych zanotowano wspaniałe roczniki 1921, 1924, 1928 i 1929. Na początku lat sześćdziesiatych XX wieku w uprawie było nie więcej niż  sześć tysięcy hektarów winnic. Jakość win bordoskich w ostatnich 30 latach XX wieku wzrosła ogromnie na skutek determinacji ich winiarzy, ogromnych, miliardowych inwestycji związanych z renowacją chais, budynków, z ultranowoczesnym wyposażeniem , instalacją zbiorników ze stali nierdzewnej do winifikacji, nowych sterylnych chais do starzenia wina. Biedny ma niewiele do powiedzenia w dzisiejszym winiarstwie.

Winnice Médoc stanowią 16% wszystkich winnic bordoskich (czerwone). W Médok jest około 15% winnic o powierzchni między 5 a 15 hektarów. Około 20%  to wielkie winnice między 30 a 50 hektarów i większe. Około 16 % produkcji wina przypada na małe, rzemieślnicze wina, tzw Crus Artisans. Unia Europejska potwierdziłą tę nazwę w 1994 roku. Około 11% produkcji pochodzi z medocańsch spółdzielni winiarskich (około 750 rolników w 10 spółdzielniach).

MEDOC
Médoc, utworzony dekretem rządowym 14 listopada 1936 roku, jawi się jako mniej prestiżowy niż Haut-Médoc i wszystkie gminne apelacje tego regionu. Winnice przynależne tej apelacji mają powierzchnię 4700 hektarów (31,5% winnic Médoc) i produkują ponad 30,5 mln butelek (około 660 producentów, w tym 460 zrzeszonych w spółdzielniach). Czerwone wina AOC Médoc , z wysoką zawartością Merlota , nie wymagają zbyt długiego dojrzewania, można je więc szybciej konsumować. Jest jednak w tej apelacji wiele znakomitych winnic produkujących wina na poziomie niższych win cru classe (np. Chateau Potensac). Obszar upraw w tym AOC wzrósł w ostatnich kilkunastu latach o ponad 50%.

HAUT-MEDOC
Geograficznie jest to najbardziej prestiżowa, południowa część Médoc, najbliżej miasta Bordeaux. Praktycznie należą do tej AOC, utworzonej już 14 listopada 1936 roku, winnice, które nie mieszczą się w formule apelacji gminnych. Mimo to są w niej  aż 5 cru classé z 1855 roku – Chateau Cantemerle (5-eme cru classé), Chateau la Lagune (3-eme cru classé), Chateau La Tour Carnet (4-eme cru classé), Chateau Belgrave (5-me cru classé), Chateau Camensac (5-eme cru classé).

MOULIS
Początek winiarstwa na tym terenie datuje się od XIII wieku. Jednak na reputację win z Moulis zaczęto pracować dopiero w drugiej połowie wieku XVIII. AOC Moulis-en-Médoc ma powierzchnię około 600 hektarów (zaledwie 4% winnic Médoc), utworzona została dekretem rządowym 14 maja 1938 roku i jest najmniejszą w Médoc. Przeciętna produkcja około 3,3 mln butelek. Apelacja ta nie ma win cru classé, ale wytwarza się tu 31 crus bourgeois (92% produkcji), 13 crus artisan i innych. Podobnie jak Listrac należy do mniej znanych apelacji  Médoc. Wina tutejsze są porównywalne z tymi z Listrac, chociaż są bardziej aromatyczne, bardziej miękkie, a najlepsze z nich śmiało mogą rywalizować z wieloma winami klasy Grand Cru.

LISTRAC
Leży między Moulis a Saint-Julien, utworzona dekretem rządowym 8 czerwca 1957 roku. Wina z tego AOC cieszą się mniejszym prestiżem niż pozostałe gminy, ale 70% win stanowią Crus Bourgeois (29 cru). Jest więc w czym wybierać. Jest to najwyżej położona AOC w Médoc. W 1913 roku winoroślą obsadzonych było tu 1380 hektarów gruntów, dziś tylko 670 hektarów. (ok. 4,5% winnic Médoc). Jest tu ponad 90 producentów, z których 2/3 zrzeszone są w spółdzielniach). Wina stąd mają relatywnie wyższą zawartość Merlota, w porównaniu z pozostałymi winami w Medoc, są tęgie, rustykalne, mniej perfumowane niż pozostałe w regionie.

SAINT-JULIEN
Apelacja utworzona już 14 listopada 1936 roku, 919 hektarów winnic (6% winnic Médoc). Znajduje się tu 11 crus classés (80% produkcji), 8 cru bourgeois (16% produkcji), 11 crus artisans i innych crus (4% produkcji). W St-Julien tworzy się najbardziej zrównoważone, kompletne i wszechstronne wina w Médoc, delikatne i przystępne. Tworzy się tu wina jakby w dwóch stylach, jedne są delikatne, łagodne, okrągłe, cudownie łatwe do polubienia, inne są wspaniałe, sławne, o bukiecie cedru, tytoniu i wystarczająco owocowe, aby usatysfakcjonować najbardziej wybrednego znawcę.  

MARGAUX
Interesujące jest, że AOC Margaux utworzono dopiero 10 sierpnia 1954 roku. Wina z tej gminy uchodzą za najdelikatniejsze, eterycznie aromatyczne i wykwintne, elegankie, subtelne, aksamitne i niezwykle złożone. Uważane są za najbardziej kobiece wina z Médoc. Największy urok Margaux tkwi w jego nadzwyczajnym aromacie.

SAINT-ESTEPHE
To AOC powstało już 11 wrzesnia 1936 roku. 1370 hektarowa apelacja stanowi około 9% winnic Médoc. Około 160 producentów produkuje ponad 8,3 mln butelek wina. Jest tu 5 cru classés (20% produkcji), 43 crus bourgeois (54% produkcji), około 100 winnic (ze 160), zrzeszonych jest w spółdzielni. St-Estephe to przeciwieństwo Margaux. Gleba jest tu bardziej gliniasta, wino są więc tu mocniejsze, krwiste, gęste, ziemiste, zawierają więcej garbników i kwasu. Nie mają elegancji Margaux ani wykwintności Pauillac. Aby wysubtelnieć potrzebują dwadzieścia lat i więcej. Z tego appellation pochodzi wiele pięknych, znakomitych win win, o względnie przystępnej cenie.

PAUILLAC
Najsławniejsza gmina (AOC utworzone 14 listopada 1936 roku) ze wszystkich w Haut-Médoc. Na powierzchni 1200 hektarów (8% winnic Médoc), w ponad 100 winnicach produkuje się blisko 8 mln butelek wina. Blisko 1/3 (84% produkcji) wszystkich win z klasyfikacji z 1855 roku wytwarzane są w Pauillac (18 crus classés). W Pauillac wytwarzane są trzy najsławniejsze, najznakomitsze wina świata: Château Latour, Chateau Lafite i Chateau Mouton-Rothschild. Wino z Pauillac uchodzi za najlepsze, najbardziej skoncentrowane, najmocniejsze, masywne, bogate w taniny, o bogatym smaku i głębokiej , aksamitnej barwie. Potężne, gdy młode, a aromat czerwonych owoców (czarnej porzeczki, malin) i kwiatów (fiołków, róż, irysów), z wiekiem zamienia się w bukiet, który pozostaje długo w ustach. Należy do najbardziej dystyngowanych, wyrafinowanych i satysfakcjonujących win świata. Niestety, aby usatysfakcjonować najbardziej wybrednych smakoszy, musi dojrzewać dziesięć, dwadzieścia i więcej lat.