Sud-Ouest (Południowy-Zachód)

Między winnicami Bordeaux i Langwedocji-Roussillon, między Akwitanią i Midi-Pirénées leży region winiarski określany mianem Południowego Zachodu (Vignobles du Sud-Ouest). Około 30 tysięcy hektarów, zróżnicowanych pod względem gleby i mikroklimatu winnic, stanowi poważną konkurencję dla innych, bardziej znanych w świecie regionów. Południowy Zachód jest prawdziwym muzeum winnych szczepów z wieków ubiegłych. Do dziś uprawia się tu nie mniej niż 60 gatunków winorośli, nie znanych w innych regionach winiarskich.

Do najbardziej znanych AC z tego regionu należą: Bergerac, Montbazillac, Montravel, Pecharmant , Frontonnais, Cahors, Buzet, Gaillac, Côtes du Duras, Irouleguy, Béarn, Jurançon, Madiran. Razem region ten oferuje aż 22 wina klasy AC oraz 2 wyroby nie mające rywali: Floc de Gascogne (aperitif) i znaną w świecie brandy (Francuzi mówią eau de vie – woda życia) – Armagnac.

JURANCON
Tworzone w cieniu swoich wielkich sąsiadów z Sauternes, jest raczej mało znane. Białe, wytrawne lub słodkie. Wina wytrawne są zielonkawe, ze złotym refleksem o aromacie miodu i kwiatów, żywe i lekkie, pije się je młode. Tradycyjne, słodkie Jurançon (moelleux) ma kolor bursztynowo-złoty, jest delikatnie miodowe, dojrzałe, egzotyczne, ma smak smażonych w cukrze owoców oraz korzeni, Niektórzy twierdzą, że ma smak mango z odrobiną cynamonu. Jeśli fermentuje w dębowej beczce, dodatkowo może pachnieć wanilią. Długie w ustach, najlepsze roczniki mogą starzeć się dziesiątki lat. Rekomendowane do foie gras lub do znakomitego roquefort, ale dzięki czystej, odświeżającej kwasowości polecane jest do owocowych deserów. Pierwsze zapiski o transakcjach sprzedaży wina w tej okolicy pochodzą z klasztoru de Saint-Vincent (Lucq de Béarn) i datowane są rokiem 988. W Jurançon 12 grudnia 1553 roku ochrzczony został Henryk z Nawarry, przyszły król Francji Henryk IV, następca króla Henryka III (1573-1574 także króla Polski). Ten Bearneńczyk, zatwardziały hugonot, był wspaniałym i najbardziej lubianym do dziś królem Francji. To on wydobył Francję z ruin, wojen domowych i hiszpańskiej okupacji. To ten, który miał powiedzieć: Chcę, aby każdy rolnik w moim królestwie miał w niedzielę kurę w garnku. To ten, który edyktem nantejskim w 1598 roku zakończył wojny religijne we Francji. Tradycyjnym odmianami uprawianymi w tej apelacji są Lauzet, Petit i Grand Manseng oraz Courbu. Jurançon leży na południe od miasta Pau w zachodniej części Pirenejów. Na 750 hektarach produkuje się tu 4,5 mln butelek wina białego, wytrawnego (75%) i słodkiego wina. Wytrawne najlepsze są w wieku 2-4 lat, słodkie 5-20 lat i więcej.

IROULEGUY
Winnice tutejsze znane były już w wiekach średnich, klasę AOC uzyskał dopiero w 1970 roku. Ten maleńki region winiarski (około 170 hektarów – 4500 hl wina), leży w sercu Kraju Basków.Czerwone wina produkujesię tu z Cabernet Sauvignon i Tannat., białe z Courbus i Manseng. Wina czerwone należy konsumować w ciągu 2-5 lat. Różowe Irouleguy należy wypić w ciągu roku w temperaturze 9-12 st.C. Wina czerwone zaleca się pić w temperaturze 15-18 st.C. i otwierać na kilka godzin przed podaniem. Znakomite do dobrych kiełbas, pieczonego mięsa, szczególnie do jagnięciny oraz owczego sera. Wina białe pije się w temperaturze 8-12 st.C.

BEARN
AOC powstałe w 1975 roku, w 1990 roku ustanowiono także AOC Béarn-Bellocq (160 ha). Dominującym szczepem czerwonym jest Tannat, który czyni je dobrze zbudowanym, a Cabernet Sauvignon i Cabernet Franc zwany tu podobnie jak w Madiran – Bouchy, przydają mu giętkości i bukietu. Tutejsze wina różowe dobre są za młodu (pierwsze dwa lata), czerwone najlepsze są w ciągu 2-5 lat. Wielkie roczniki prztrwać mogą i całą dekadę. Rosé serwuje się w temperaturze 8-10 st.C., do wędlin, białych mięs i kuchni śródziemnomorskiej. Czerwone, tradycyjnie serwuje się w temperaturze 16-18 st.C. do potrawki z pieczonej dziczyzny, owczego sera. Biały Béarn stanowi dobre wino do ryb, skorupiaków a także jest znakomitym aperitifem (pije się je także z creme de cassis lub likierem jeżynowym).

MADIRAN
Produkowane głównie ze szczepu Tannat (maksymalnie 60%, minimalnie 40%), jest za młodu mocno garbnikowe, o nadzwyczaj ciemnej barwie, rzadko spotykanej w innych regionach Francji. Tannat towarzyszą zwykle Cabernet Franc , Cabernet Sauvignon lub lokalny szczep zwany Pinenc, które dodają mu giętkości i zapachu. Po pięciu, sześciu latach starzenia staje się wytrawne, z aromatem śliwek i korzeni. Szczególnie pasuje do dziczyzny i czerwonych mięs w sosie. Aby się rozwinąć potrzebuje 2-5 lat. Wielkie roczniki mogą się starzeć nawet i 20 lat. Pije się je w temperaturze 15-16 st.C. do czerwonego mięsa, dziczyzny, serów. Stąd pochodzi cenione białe, wytrawne wino Pacherenc-du-Vic Bilh, a szczególnie jego słodka (moelleux) odmiana ze wspaniałym aromatem i smakiem egzotycznych owoców, często serwowana do foie gras, ryb w sosie a także jako aperitif.

GAILLAC
Najstarszy obok okolic Narbonne w Langwedocji region winiarski starożytnej Galii, z czasów rzymskich, prawdopodobnie z I wieku naszej ery (chociaż ślady winorośli pochodzą nawet z VI wieku p.n.e. Gaillac z pewnością wytwarzało wina na długo przed Bordeaux. Bordeaux było portem do którego ekspediowano wino najpierw rzeką Tarn, potem Garonną. Barbarzyńskie najazdy spowodowały upadek winiarstwa, które wskrzesili, jak i w innych regionach Galii, Benedyktyni z klasztoru St-Michel-de-Gaillac w X wieku. Wina z Gaillac i w ogóle z tzw. Haut-Pays (tak w Sredniowieczu określano region na północ od Bordeaux), były wtedy wyżej cenione w Angli niż te z Bordeaux. Z uwagi na korzystniejszy, cieplejszy klimat, wina stąd były bardziej krzepkie, co miało zasadniczy wpływ na ich żywotność. W owym czasie miało to kapitalne znaczenie podczas stosunkowo długiego ich transportu. Handlarze winem z Bordeaux jak tylko mogli utrudniali eksport win z tego regionu poprzez nakładanie wysokich ceł. W XII i XIII wieku znowu nastąpił poważny regres winiarstwa w Gaillac spowodowany wojnami religijnymi. Należy pamiętać, że Gaillac, a właściwie pobliskie Albi, dało nazwę największego w Średniowieczu ruchu heretyckiego Albigensów, zakończonego krwawą krucjatą krzyżowców z Północy dopiero w połowie XIII wieku. Ponowne ożywienie handlu nastąpiło w końcu wieku XVII, związane z produkcją miejscowego musującego wina z Limoux, równolegle z rozwojem produkcji win musujących w Szampanii. Region ten jest siedliskiem niezwykle bogatej palety szczepów winorośli zapomnianych już w innych regionach południowej Francji. Najbardziej wyróżniającym, znamiennym szczepem regionu jest niewątpliwie Mauzac o charakterystycznym aromacie skórki dojrzałego jabłka, z którego wytwarza się znakomite musujące wina w smaku podobne do wysokiej jakości, słodkiego cydru. W Langwedocji zaś z tego szczepu wytwarza się znane amatorom musujących win Crémant de Limoux (Mauzac z Chardonnay lub/i Chenin blanc), a szczególnie Blanquette de Limoux (minimum 90% Mauzac). Wina czerwone wytwarza się tu z równie starych, rzadkich gdzie indziej szczepów Duras i Braucol (Brocol) – typowych dla tego regionu.

FRONTON
Leży na północ od Tuluzy, w okolicach miasteczka Fronton,między rzekami Tarn i Garonną. Wytwarza się tu na ogół czerwone wina, w 50-70% z lokalnego szczepu Négrette oraz innych szczepów, głównie bordoskich. Są to Cabernet Franc, Cabernet Sauvignon, Syrah, Fer Servadou, Cot, Gamay, Cincault i Mauzac. Wina stąd mają piękny, purpurowy kolor, są szlachetne i mają wyróżniający się owocowo-kwiatowy bukiet. Winnice Côtes du Frontonnais istniały już w IV wieku przed naszą erą. Epogeum ich sławy przypada jednak na wiek XVIII i XIX aż do wielkiego kryzysu wywołanego filokserą. Glepy tutejsze są ubogie, piaszczyste i suche. Wina różowe pija sie młode. Wina czerwone, sprężyste i owocowe uzyskują szybko swoją pełnię. Najlepsze roczniki dobrze się starzeją, mogą osiągnąć 4-7 lat. Wina różowe serwuje się w temperaturze 8-10 st.C., mogą towarzyszyć rybom, wędlinom itp. Młode wina czerwone podaje się w temperaturze około 14st.C, najlepiej do mięsa z grila, mięsa smażonego i serów. Dobre roczniki pije sie w temperaturze 16-17st.C.

COTES DE DURAS
Wytwarza się tu zwykłe, wytrawne, czerwone wina, ale na szczególną uwagę zasługują białe wytrawne, o czystym kolorze z refleksami bladej zieleni, o aromacie owocowym, idealne do szlachetnych ryb. Produkuje się tu również wina typu moelleux.

BUZET
Od 1973 od 1988 roku znane jako Cotes de Buzet. Ta gaskońska appellation wytwarza głównie czerwone wina w stylu bordoskim. Przeciętne Buzet może być bardziej wyszukanym winem niż przeciętne Bordeaux, przy zdecydowanie korzystniejszej cenie. Region ten rozciągający się na lewym brzegu Garonny, między Agen i Marmande znany był już w czasach rzymskich. Prawdziwy rozwój zainspirowany został przez mnichów dopiero w Średniowieczu, szczególnie w okresie Wojny Stuletniej, gdy region ten należał do korony brytyjskiej. W XIX wieku, jak wszystkie winnice w tym regionie dotknęła phylloxera. Jeszcze na początku XX wieku wina z Buzet stanowiły tani surowiec do mieszanek produkowanych przez handlarzy w Bordeaux. W ostatnim dziesięcioleciu duże obszary obsadzono tu szczepami bordoskimi : Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc, a szczególnie Merlotem. W regionie tym najbardziej dynamicznie rozwija się spółdzielnia winiarska Les Vignerons Réunis de Buzet.

CAHORS
4200 hektarów winnic położonych  na piaszczystych tarasach rzeki Lot. Strefa winnic w tej apelacji rozciąga się na długości 60 kilometrów i  szerokości około 30 kilometrów. AOC Cahors podzielone jest na cztery strefy: Cahors a l\’Est (część wschodnia), Montcug, na południowym-zachodzie, Puy-L\’Eveque na północnym-zachodzie i Luzech w centrum. Wytwarzane minimum w 70% z gron Cot Noir (syn. Auxerrois, Malbec) oraz z Merlot, Tannat i autentycznego lokalnego szczepu zwanego Jurançon Noir. Auxerrois musi być wspomagany innymi szczepami , ponieważ sam daje wina niezwyle głębokie, atramentowe i sztywne. W Średniowieczu były to wina niezwykle cenione. Cahors położony jest nad rzeką Lot, która była idealną drogą wodną umożliwiającą , poprzez Garonnę i port Bordeaux , eksport win do Europy północnej. Istnieją wzmianki historyczne, że w Londynie pijano Cahors już w początkach XIII wieku. Kres temu położyła, niestety, Wojna Stuletnia. To czarne wino było niezwykle cenione w Rosji, a ten typ wina produkuje się do dziś na Krymie. W rosyjskim kościele prawosławym jest winem mszalnym. Kazał je sprowadzać do Awinionu papież Jan XXII, mając w Dolinie Rodanu wiele znakomitych win. Franciszek I podobno próbował aklimatyzować je w swojej rezydencji w Fontainebleau. Cahors pozostaje raczej bardziej pod wpływem klimatu śródziemnomorskiego niż atlantyckiego, zimy są tu znacznie chłodniejsze niż w Bordeaux, stąd wina są bardziej ekstraktywne. Tradycyjnie wina z Cahors są ciemnokarmazynowe, przechodzące w czerń o aromacie trufli, ambry, dębu, tytoniu, korzeni, kawy i czarnych owoców. W początkach XIX wieku znane było w Europie jako czarne wino z Cahors (vin noir), dziś uważane jest za zbyt ekstraktywne, dlatego celowo łagodzi się jego smak. Wino \”vieux cahors\” starzeje się minimum 3 lata w dębowej beczce. Może leżakować 3 do 10 lat, a dobre roczniki nawet 20. .Znakomite do czerwonych mięs i dziczyzny.Serwuje sie je stosunkowo chłodne jako wina młode, jeszcze dosyć owocowe w temperaturze 14 – 15 st.C. Stare, często wymagające dekantacji Cahors pije się w nieco wyższej temperaturze 15-16 st.C. Dolina Lot słynie również ze znakomitej kuchni, foie gras, znakomitego koziego serka Rocamadour, trufli, melonów z Quercy, szafranu i jagnięciny.

BERGERAC
Miasteczko na wschód od Bordeaux, produkuje się tu czerwone, średniej mocy wina wytrawne, zbliżone do bordeaux (czasami znakomite) oraz białe, czyste, owocowe, które pije się póki są młode.

PECHARMANT
Mała enklawa w Bergerac, dająca dobre, wytrawne, dobrze zbudowane, dobrze starzejące się czerwone wina. Mają piękną barwę, najlepsze po 2-3 latach. Róznorodność występujących na Południowym Zachodzie odmian, ogromne bogactwo przystępnych cenowo win powoduje, że znajdują one coraz większą rzeszę zwolenników.
Montravel. AC produkujące sympatyczne, białe wina, owocowe, z nerwem. Dobra cena i dobra jakość.

MONBAZILLAC
Na południe od miasteczka Bergerac, wytwarzające dobre, białe wina likierowe, szlachetne, z intensywnym zapachem miodu. Wina są produkowane w ten sam sposób i z tych samych winogron co Sauternes: Sauvignon, Sémillon i Muscadelle. Może zawierać od 30 do 100 gramów cukru na litr.