Sardegna (Sardynia)
Z uwagi na wyspiarską izolację, Sardynia stała się jednym z najbardziej specyficznych włoskich regionów winiarskich. Tworzyli go nie tylko Włosi, ale też Hiszpanie a nawet Anglicy. Winorośl często ma pochodzenie hiszpańskie. Najbardziej śródziemnomorskie są tutejsze klony Moscato i Malvasia. Uprawia sie też niezwykle unikalne odmiany takie jak Giro, Cannonau, Nuragus, Monica, Semidano, Torbato i Vernaccia di Oristano. Znaczące zmniejszenie wydajności winnic zaowocowało wzrostem jakości win sardyńskich. W winach klasy AOC przeważają wina białe, na każde wino czerwone przypadają dwa białe. Największą produkcję wina ma obszar Campidano, na północny-zachód od Cagliari, stolicy wyspy. Łatwo to zauważyć, bo w nazwie DOC umieszczane jest Cagliari. Na północy, w okolicach Sasari i Alghero produkuje się jedyne, miejscowe wino klasy DOCG – Vermentino di Gallura, co oczywiście nie wyklucza win Vermentino klasy DOC w innych częściach wyspy. Miejscowe Moscato jest zwykle słodkie, spokojne lub musujące, szczególnie z okolic Sorso i Sennori, ze wzgórz Gallura i miasta Tempio Pausania na północy. Malvasia może być słodka, ale imponująca jest wytrawna z okolic Bosa i wzgórz Planargia w zachodniej części wyspy, jak również w DOC Cagliari. Inną ciekawostką wyspy jest białe Semidano, szczególnie z okolic miasta Mogoro.
Największą osobowością Sardynii jest Oristano di Vernaccia. Winorośli jest nieznanego pochodzenia, rośnie w płaskim, piaszczystym dorzeczu Tirso koło Oristano, podobne jest do bursztynowego Sherry, o bogatym bukiecie i smaku. Popularna jest biała odmiana zwana Nuragus, którą zasadzili podobno przez Fenicjan. Nazwa pochodzi od niezwykłych, prehistorycznych okrągłych wież obronnych, często spotykanych na Sardynii, o średnicy około 30 metrów. Ich powstanie ocenia się na 1200-1000 p.n.e. Nuragus jest żródłem prostych, nowoczesnych win Czerwone wina to przede wszystkim miejscowy Grenache pochodzący z Hiszpanii – Cannonau, Carignano i Monica, też pochodzenia hiszpańskiego. Cannonau i Monica może być wytrawne i słodkie (przypomina słodkie, czerwone porto). Najlepsze, bogate Cannonau pochodzą z okolic Nuoro. Pozostałe pochodzą z okolic miast Oliena, Jerzu i Dorgali i przybrzeżnych wzgórz Capo Ferrato. Na południowym- zachodzie popularność zyskuje Sulcis del Carignano. Ciekawostką może być umiarkowanie słodki Giro di Cagliari.
DI VERMENTINO GALLURA
Poza jedynym dziś DOCG spotkamy ponadto wina z takich DOC i IGT jak: DOC Alghero, DOC Arborea , DOC Campidano di Terralba, DOC Cannonau di Sardegna , DOC Carignano del Sulcis, DOC Gir di Cagliari, DOC Malvasia di Bosa, DOC Malvasia di Cagliari, DOC Mandrolisai, DOC Monica di Cagliari, DOC Monica di Sardegna, DOC Moscato di Cagliari, DOC Moscato di Sardegna, DOC Moscato di Sorso Sennori, DOC Nasco di Cagliari, DOC Nuragus di Cagliari, DOC Sardegna Semidano, DOC Vermentino di Sardegna, DOC Vernaccia di Oristano, IGT Barbagia, IGT Colli del Limbara, IGT Isola dei Nuraghi, IGT Marmilla, IGT Nurra albo Nurra Algherese, IGT Ogliastra, IGT Parteolla, IGT Planargia, IGT Provincia di Nuoro albo Nuoro, IGT Romangia, IGT Sibiola, IGT Tharros, IGT Trexenta, IGT Valle del Tirso, IGT Valli di Porto Pino.
ALGHERO
Również miasto założone w XII wieku przez sławną genueńską rodzinę Doria. W połowie XIV wieku zdobyte przez Hiszpanów. Alghero było jednym z siedmiu miast królewskich na Sardynii. Do dziś chlubi się katalońskim pochodzeniem i językiem. Nazwy ulic są nadal pisane w języku katalońskim. Miasto jest pełne gotyckich kościołów, otoczone śreniowiecznymi murami i wieżami. Nad miastem góruje saraceńska wieża . Wokół znajdują się piękne plaże i groty. W tutejszych winnicach wytwarza sie najlepsze wina Sardynii: Vermentino di Sardegna i Cannonau di Sardegna. Klasę DOC Alghero otrzymało w 1995 roku. DOC Alghero produkuje wina białe, czerwone i różowe. Najstarszą rodzimą winoroślą jest Cagnulari, o jasnym, rubinowym kolorze i niezwykle interesującym aromacie.
APELACJE REGIONALNE
DOCG
Vermentino di Gallura
DOC
Alghero
Arborea
Campidano di Terralba / Terralba
Cannonau di Sardegna
Carignano del Sulcis
Giro di Cagliari
Malvasia di Bosa
Malvasia di Cagliari
Mandrolisai
Monica di Cagliari
Monica di Sardegna
Moscato di Cagliari
Moscato di Sardegna
Moscato di Sorso Sennori
Nasco di Cagliari
Nuragus di Cagliari
Sardegna Semidano
Vermentino di Sardegna
Vernaccia di Oristano
IGT
Barbagia
Colli del Limbara
Isola dei Nuraghi
Marmilla
Nurra / Nurra Algherese
Ogliastra
Parteolla
Planargia
Provincia di Nuoro or Nuoro
Romangia
Sibiola
Tharros
Trexenta
Valle del Tirso
Valli di Porto Pino