Rousillon

Winnice Roussillon (francuska Katalonia) położone są w sercu Pyrénées-Orientales, między Morzem Śródziemnym a Corbieres. Nad regionem góruje szczyt Canigou (2784 m.). Trzy doliny rzek Le Tech, La Tet i L\’Agly tworzą wiele lokalnych \”terroirs\” charakteryzujących się różnym położeniem, mikroklimatami, wysokością, a przede wszystkim niezwykłym zróżnicowaniem gleb, od łupków, gneisów, granitów, po żwir i wapień. Winnice klasy AOC zajmują powierzchnię około 24 500 hektarów z produkcją prawie 800000 hektolitrów. Poza Francją, do niedawna, region słynął głównie ze wzmacnianych słodkich win naturalnych: Banyuls, Maury i Rivesaltes.

COLLIOURE
To zaledwie 330 hektarów winnic (71% win czerwonych i 29% win rosé) pomiędzy czterema miasteczkami Collioure, Port-Vendres, Banyuls i Cerbere. Rzeczywiście to AOC leży w obrębie słodkiej apelacji Banyuls. Jest to stosunkowo młoda apelacja (1971 rok – czerwone, 1991- różowe i 2003 rok – białe). Dawniej tutejsi winiarze wytwarzali tu pewne ilości czerwonych win wytrawnych wyłącznie na potrzeby własne i przyjaciół. Białe wina charakteryzują się wysokim udziałem grenache blanc i grenache gris. Razem stanowić muszą minimum 70% mieszanki. Grenache gris daje winu mocną strukturę i aromat suszonych owoców, grenache blanc wnosi zaś finezyjne, anyżkowe nuty. pięc dodatkowych dopuszczalnych odmian wnosi do wina odpowiednią kwasowość i posmak dojrzałych jabłek(malvoisie de Roussillon), kwiatowe i owocowe aromaty (Macabeu), aksamitność, równowagę i złożoność (rousanne i vermentino). Wśród win czerwonych dominuje grenache noir (tak jak w słodkim Banyuls). Razem z syrah i mourvedre muszą stanowić przynajmniej 60% wina. Najlepsze czerwone Coulioure mogą leżakować nawet 7-15 lat.

COTES DU ROUSILLON
80% win czerwonych, 13% rosé i 7% białych. Głównie wytwarzane na południe od rzeki Tet na obszarze prawie5500 hektarów. Tradycyjnymi szczepami tej apelacji sa Grenache Noir, Grenache Blanc, Carignan Noir, Cinsault, Macabeu, Ladoner Pelut, Malvoisie du Roussillon (Tourbat). Te odmiany współcześnie uzupełniono bardziej aromatycznymi Syrah, Mourvedre, Roussanne, Marsanne, Vermentino. Wina czerwone bywaja w stylu lekkie, ale takze mocne, skoncentrowane, nadajace sie do dłuższego leżakowania. Wina białe i różowe mają złożone aromaty, subtelne i świeże.

COTES DU ROUSILLON VILLAGES
Wyłącznie wina czerwone. Z uwagi na dużą wyrazistość win, cztery miejscowości  mają prawo do dodawania swej nazwy do apelacji Côtes du Roussillon Villages: AOC Côtes du Roussillon Caramany (gleby z przewaga gnejsów), AOC Côtes du Roussillon Latour de France (gleby z przewagą łupków brunatnych), AOC Côtes du Roussillon Lesquerde (gleby granitowe), AOC Côtes du Roussillon Tautavel (gleby z gliny czerwonej na zwartych wapieniach).

COTES DU ROUSILLON LES ASPRES
Pierwsze wina z tej apelacji z uwagi na obowiązkowy, przynajmniej 1,5 roczny okres dojrzewania, ukazały się na rynku w 2005 roku.

VDN – VINS DOUX NATUREL
Są to wina wzmacniane (alkoholizowane). Metodę produkcji tych win stworzył Arnau de Vilanova w 1285 roku w Królestwie Majorki (było takie królestwo, było!). VDN mogą być produkowane wyłącznie z następujących odmian winorośli: Grenache Noir, Grenache Blanc i Grenache Gris, Macabeu, Malvoisie albo Tourbat du Roussillon, Muscat (zarówno z aleksandryjskiego czyli tzw. muscatu rzymskiego, jak i Petits Grains). Wydajność nie powinna przekraczać 30 hl z hektara.

RIVESALTES
Znana, stara apelacja pochodząca od nazwy miasta Rivesaltes, po katalońsku oznacza wysoki brzeg. Pod względem wielkości upraw apelacja ta zajmuje pierwsze miejsce w Roussillon, ponad 7000 hektarów. Rivesalty produkuje się z czterech podstawowych odmian: Grenache Noir (czarny), Grenache Blanc (biały), Grenache Gris (szary) oraz Macabeu. Dodatkowo używa się także malvoisie du Roussillon a w Rivesaltes  Ambré, także Mmuskat (nawet do 20%). Ze względu na kolor i smak rozróżnia się cztery typy Rivesaltes:

– Rivesaltes Ambré, z białych winogron (Grenache Blanc i Gris, Macabeu, Malvoisie du Roussilon i muskaty). Wina te dojrzewają przynajmniej przez dwa lata w dużych kadziach lub beczkach dębowych. Mają kolor ciemnego złota lub bursztynu. Cechuje je aromat orzechów laskowych, migdałow, łupin orzecha, prażonej kawy, kandyzowanych owoców cytrusowych.

– Rivesaltes Grenat, piękne, czerwone wino, głównie z Grenache Noir (minimum 75%). Dojrzewa podobnie jak Ambré, ale bez dostępu powietrza przez minimum 12 miesięcy, z tego 3 miesiące w butelkach. Znakomite, słodkie, rubinowe wino o zapachu owoców czereśni, czarnej porzeczki, jeżyn i malin.

– Rivesaltes Tuilés (ceglaste), Grenache Noir minimum 50%, dojrzewa podobnie jak Ambré, z dostępem powietrza. Czerwone wino uzyskuje w tym czasie piękny, ceglasty kolor, z brunatnymi lub pomarańczowymi refleksami, o aromacie kawy, kakao, tytoniu, konfitur z fig, śliwek, truskawek i pigwy.

– Rivesaltes Hors d\’Age. Z tym określeniem możemy spotkać wina zarówno Ambré jak i Tuilé, które leżakowały przynajmniej przez pięć lat. Wina te mają potencjał starzenia nawet przekraczajacy 20 lat.

MUSCAT DE RIVESALTES
To wina wyłącznie białe produkowane w strefie AOC Rivesaltes, Maury i Banyuls (około 5500 hektarów). Produkuje się je wyłącznie z białego muskatu aleksandryjskiego i muskatu à Petits Grains. Wina te zestawiane są w różnych proporcjach, w zależności od producenta. Muskat Aleksandryjski wnosi do wina głębię i aromaty dojrzałych owoców oraz białych kwiatów. Muskat à Petits Grains wnosi aromaty owoców cytrusowych, egzotycznych. W zależności od sposobu winifikacji, proporcji obu odmian oraz wieku, zmienia się ich smak, aromat i barwa. Butelkowane wcześnie zachowują świeżość, piękny, jasny kolor złota z zielonymi lub różowymi refleksami oraz zapach brzoskwiń, cytryny, mango i mięty.. Starsze nieco ciemnieją, przybierają barwę bardziej bursztynową i zaczynają pachnieć miodem i suszonymi morelami.

MAURY
Większość win z krainy Katarów jest czerwona albo ceglasta (tuilé) podobna do tawny. Produkuje się tu także niewielkie ilości win białych i bursztynowych (ambré). Wśród odmian czerwonych przeważa szczep Grenache Noir, wśród białych Grenache Blanc i Gris, Muskat Aleksandryjski a Petits Grains i Macabeu.  Ta AOC położona jest między pasmem Corbieres na północy a rzeką Agly na południu, utworzona została w 1936 roku jako jedna z pierwszych na południu Francji. Praktycznie jest to około 1700 hektarów wokół miejscowości Maury, trochę także wokół sąsiednich miejscowości Rasigueres, Lesquerde, Saint Paul de Fenouillet i Tautavel. W 2003 roku uprawiano 820 hektarów. Niektóre wina z Domaine du Mas Amiel robią kolosalne wrażenie. Winifikacja jest tradycyjna i unikalna, polega na tym, że wino po fermentacji w dużych, dębowych bekach przelewane jest do szklanych, 70 litrowych demi-johns, gdzie w ciągu roku poddawane są dojrzewaniu na świeżym powietrzu, w ekstremalnie niskich i ekstremalnie wysokich temperaturach. Po tym zabiegu ponownie wina przelewa się do dużych, dębowych kuf. W rezultacie otrzymuje się deserowe wina o niezwykłej kompleksowości, w  stylu porównywalne jest z najlepszymi porto tawny. Wina Maury mają kolor głębokiej czerwieni, starzeją się nawet 20 lat i więcej. Większość tutejszych winiarzy zrzeszona jest w spółdzielni Les Vignerons de Maury (około 250 członków).

BANYULS
Praktycznie zajmuje około 1500 hektarów na tym samym obszarze co Collioure. Większość \”banyulsów\” jest czerwona lub tawny. Zdarzają się jednak i białe. Banyuls Grand Cru powstają tylko w najlepszych latach. Wina dojrzewają w beczkach, kadziach i szklanych gąsiorach, z upływem czasu rozwijając szeroką paletę kolorów, aromatów i smaków, od wytrawnych po słodkie. Charakterystyczny posmak rancio powstaje po długim i spokojnym dojrzewaniu w kontakcie z powietrzem. Wsród win z tej apelacji możemy sobie wybrać:

– Banyuls Ambré, żółto-słomkowe, o nutach kwiatowych, białych owoców i cytrusów. Po długim leżakowaniu najlepsze z nich osiagają złocistą, bursztrynową szatę zwaną ambré.

– Banyuls Tuilé, tradycyjne, ceglaste, w kolorze podobne do porto tawny, będące efektem długiego leżakowania w kontakcie z powietrzem.

– Banyuls Rimage lub Vintage. Podobnie jak w rocznikowych porto, produkuje się je tylko w najlepszych latach i butelkuje, aby zachować owocowy bukiet i świeżość, już po 6-12 miesiącach.

– Banyuls Rimage lub Vintage Mise Tardive, póżno butelkowane, czyli po dojrzewaniu 1-3 lat w beczkach lub drewnianych kadziach dopełnianych winem. Przypomina mi bardziej lepszej jakości ruby (ale jest to wino rocznikowe) niż LBV.

BANYULS GRAND CRU
To wina, których strefa produkcji pokrywa sie z Banyuls, gdzie jednak bardziej rygorystycznie przestrzegane są warunki produkcji. Wina te obowiązkowo muszą mieć minimum 75% Grenache i leżakować minimum 30 miesięcy w drewnie. Wina te pochodzą zwykle z najlepszych kadzi, są mocno skoncentrowane na skutek długotrwałej maceracji, złożone, o dobrej strukturze. Najlepsze mają aromat gotowanych owoców, przypraw, mokki i tytoniu.