Francja

Kraj produkujący wspanialsze niż gdzie indziej wina (pomińmy tu celowo mocniejsze trunki) i co ważne, kraj w którym wino jest mocno zakotwiczone w jego kulturze. Żródła wskazują , że już 600 lat przed Chrystusem Grecy z Azji Mniejszej zawieźli winorośl do założonej przez siebie kolonii zwanej Massalia, póżniej Massilia (dzisiejsza Marsylia). Za czasów rzymskich Marsylia była jedną z silnych fortyfikacji chroniących drogi handlowe z Saguntum (dzisiejsze Sagunto koło Walencji w Hiszpanii) do Rzymu. Rzymianie będąc zainteresowani bezpiecznymi drogami, utworzyli w tym celu nową prowincję, początkowo nazwaną Provincia (stąd pochodzi dzisiejsze Provence czyli Prowansja). Później utworzyli także następną prowincję zwaną Galia Narbonensis z miastem Narbo (dzisiejsze Narbonne w Langwedocji). W oczach greckich kolonistów, tam gdzie rosły oliwki i figi powinno się uprawiać winorośl. Wina z Marsylii w czasach rzymskich były podobno tanie i wstrętne. Nawet Galowie przed podbojem rzymskim sprowadzali wina z Italii, uważając, że wina z Narbo i Massilia są gorszej jakości.

Od mniej więcej XII wieku do przewozu wina zaczęto używać nowego statku – kogi. Miały one o wiele większe możliwości ładunkowe niż długie łodzie jakich używano poprzednio. Miały większą manewrowość, a porty europejskie przystosowały się do ich obsługi. Jednostką miary, pochodzącą z Bordeaux, w przewozie wina była wielka beczka drewniana zwana tonneau, która zawierała 252 stare galony czyli 900 dzisiejszych litrów. W Paryżu używano tonneau 800 litrowych, ale ponieważ w handlu winem przeważali Gaskończycy i Anglicy, standardem stało się tonneau bordoskie. W praktyce, ze względu na dosyć duży ciężar takich pojemników, stosowano 1/2 lub 1/4 tonneau. Współcześnie bordoskie barrique (225 litrów czyli 1/4 tonneau) jest najczęściej stosowaną beczką, jednakże już głównie do starzenia wina.

Co prawda Francja nie ma monopolu na wina wysokiej klasy, ale jej położenie geograficzne niezwykle ją faworyzuje, umożliwiając produkcję win w szerokiej gamie stylów przy zachowaniu równowagi między słodkością i kwasowością jej win. Regiony winiarskie we Francji położone są między 42 a 49,5 stopniem szerokości geograficznej i należą do dwóch zasadniczych stref klimatycznych, które determinują uprawę określonych gatunków winorośli. Na południu jest to klimat śródziemnomorski, na zachodzie klimat związany z wpływem atlantyckiego prądu zatokowego. W Szampanii, Alzacji i Burgundii zaznacza się także wpływ klimatu kontynentalnego.

Francuzi lubią wszystko regulować, często bardzo szczegółowo – wszystko dla zapewnienia jakości. Przyszłego amatora win francuskich zainteresuje przede wszystkim ta część produkcji winiarskiej, którą regulują surowe przepisy narzucone przez system Appellation d”Origine Controlee, w skrócie AOC lub AC (appellation controlee dosłownie oznacza nazwę zastrzeżoną). Tylko 35% win francuskich ma prawo oznaczać je tym znakiem. O jeden stopień niżej plasują się wina oznaczane skrótem VDQS (Vin Delimite de Qualite Superieur) – około 1%. Trzeci szczebel jakościowy zajmują tzw. Vin de Pays (wina regionalne), których najwięcej produkuje się w regionie Langwedocja-Rousillon, dawniej nazywanym „winnym jeziorem” z powodu produkowanej tam olbrzymiej ilości nieoznakowanego wina. Reszta to wina stołowe Vin de Table (35%).

Wróćmy jednak do AOC. Jest ich we Francji ponad 350, a w samym regionie Bordeaux aż 57.

AOC jest elementem francuskiej klasyfikacji gwarantującej pochodzenie wina z obszaru o dokładnie wyznaczonych granicach. Jej celem jest zapewnienie autentyczności wina i musimy być świadomi, że nie zawsze jest wyznacznikiem jego jakości. Koncepcja AC powstała po I-szej Wojnie Światowej i ugruntowała się w dzisiejszej formie po roku 1935 i miała za zadanie m.in. zapobiec produkcji tanich imitacji wielkich win. Każde AOC, obojętnie czy regionalne (np.Bordeaux, Bordeaux Superieur), podregionalne (np.Haut-Medoc, Entre-Deux-Mers) czy gminne (np. Saint-Julien, Pomerol), jest ustanawiane dekretem rządowym. Dekret taki precyzuje m.in. obszar uprawniony do posługiwania się nazwą, dozwolone szczepy winogron, gęstość uprawy winorośli, minimalną zawartość alkoholu, maksymalną wydajność winnicy, sposób uprawy i technikę produkcji wina. Ten sposób ustanawiania AC umożliwia ogólną ocenę poziomu wina. Najniższy poziom jakości wina (chociaż nie zawsze) wyznacza klasyfikacja generalna, później podregionalna i gminna. Według powszechnej opinii za najlepsze uważa się wina z konkretnej winnicy (chateau, domaine, clos ). Teoretycznie system klasyfikacji win francuskich znajduje swój wyraz na etykiecie wina. Należy ją tylko umieć właściwie odczytać.

Nad zgodnością produktów AOC z kryteriami dotyczącymi produkcji, ściśle określonego regionu pochodzenia, odmian, metod uprawy i winobrania i winifikacji czuwa Krajowy Instytut Nazw Zastrzeżonych – INAO (Institut National des Appellations d”Origine).