najczęściej szklane naczynie w kształcie walca zamkniętego u dołu, a u góry stożkowato zwężające, w którym otwarty wylot b. (szyjka) ma znacznie mniejszą średnicę niż średnica walca; b. najczęściej zatykane są korkiem zapobiegającym wylewaniu się płynu podczas transportu, a także zabezpieczającym wino przed kontaktem z powietrzem, które w większości przypadków może wpływać negatywnie na przechowywaną zawartość; czasem zatykane są także metalowym kapslem lub zakrętką; w średniowieczu transportowano wino w skórzanych bukłakach, w okresie renesansu b. z cienkiego szkła służyły przede wszystkim do prezentacji wina; b. podobne do dzisiejszych pojawiały się mniej więcej w XVII w, wówczas były z grubego, zielonego szkła, początkowo służyły do transportu, z czasem zaczęto stawiać je na stole, na początku pękate, potem wysmuklały, przybierając kształt cylindryczny; w1723 r. Irlandczyk Peter Mitchell otworzył pierwszą w Bordeaux wielką fabrykę produkującą b.; w 1790 r. było ich już 5 i wytwarzały 400 000 b. rocznie; w XIX w. wykształciły się również ich specyficzne, charakterystyczne kształty regionalne; w 1894 r. w cognac zaczęto produkować b. mechanicznie; do najczęściej używanych dziś typów b. należą bordoskie (bouteille bordelaise), burgundzkie, reńskie (wśród nich alzackie i mozelskie) i szampańskie; specyficzne kształty b. mają wina prowansalskie, jurajski clavelin, frankoński bocksbeutel, b. do porto (tzw. szartreski), b. z Gaillac w południowo-zachodniej Francji i wiele innych; w Szampanii używa się b. różnej wielkości: od kwarty (18,7 cl), pół butelki (37,5 cl), butelki (75 cl), czyli tej najzwyklejszej i najbardziej popularnej, aż po b. będące jej wielokrotnością, z których największą określa się nazwą nabuchodonozor (pojemność 20 zwykłych b.); najczęściej z tych większych stosowane są tzw. magnum (150 cl); wielkich b. używa się rzadko, poza Szampanią przede wszystkim w Bordeaux, ponieważ wino dojrzewa w nich wolniej, w zbyt małych zaś szybciej się utlenia; w Bordeaux używa się 1,5-litrowych magnum, 3-litrowych podwójnych magnum, rzadziej stosuje się 4,5-litrowe jéroboam lub 6-litrowe imperiale; typ b. bordoskiej przyjął się w innych regionach winiarskich na świecie; mniejsze b. (37,5 cl i 50 cl) są najbardziej popularne w gastronomii i usługach linii lotniczych, b. większych rozmiarów najbardziej cenione są przez kolekcjonerów; w wielu regionach stosuje się dosyć fantazyjne kształty b., ale zawsze muszą mieć pojemność 75 cl → butelki szampańskie, butelkowanie